Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2011

Δραματικό ντόμινο στις σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας

Πάνος Πικραμένος
Ένα εικοσιτετράωρο μετά την επίσημη ανακοίνωση της εισόδου από το Γιβραλτάρ της ισχυρής μοίρας του Βορείου Στόλου της Ρωσίας, με επικεφαλής το αεροπλανοφόρο «Ναύαρχος Κουσνιέτσωφ», με προορισμό την Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία ανακοίνωσε επίσημα τη διακοπή προμήθειας φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ακυρώνοντας έτσι στην πράξη τη γιγαντιαία ενεργειακή συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν.

Ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, στην προσπάθειά του να εξηγήσει την απότομη αυτή μεταστροφή της Άγκυρας, έθεσε ζήτημα κόστους του ρωσικού φυσικού αερίου. Παρ' όλα αυτά, τα πρωτοσέλιδα των τουρκικών εφημερίδων καταγράφουν το σοκ το οποίο υπέστη η τουρκική οικονομική ελίτ, ύστερα από αυτή την ανακοίνωση.


Έμπειροι διπλωματικοί κύκλοι στην Άγκυρα δεν κρύβουν τον αιφνιδιασμό τους για τις εξελίξεις και επισημαίνουν ότι από τούδε και στο εξής η Τουρκία εξαρτάται ενεργειακά κατά κύριο λόγο από τις εξαγωγές φυσικού αερίου του Ιράν. Αυτή η εξέλιξη, κατά τους ίδιους παρατηρητές, θα προκαλέσει μείζον ζήτημα στις σχέσεις Άγκυρας - Ουάσινγκτον, από τη στιγμή που η αμερικανική διπλωματία θεωρεί «casus belli» την ενεργειακή εξάρτηση μίας χώρας μέλους του ΝΑΤΟ από την Τεχεράνη.


Ο χάρτης των αγωγών στην Ευρασία. Δεξιά ο αγωγός φυσικού αερίου Blue Stream από την Ρωσία στην Τουρκία.




Τούρκοι διπλωματικοί αναλυτές συνδέουν τη σταδιακή απομόνωση της Τουρκίας από τα δυτικά κέντρα λήψης αποφάσεων, τα οποία επηρεάζονται από τις Η.Π.Α. και το Ισραήλ, με την επιδείνωση της θέσης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Άγκυρα, επιχειρώντας να καταδείξει ότι διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο ως περιφερειακή δύναμη σε αυτή την περιοχή του κόσμου, ήλθε αντιμέτωπη με τα στρατηγικά συμφέροντα του Ισραήλ, των μεγάλων δυτικών πετρελαϊκών εταιρειών, του ρωσικού γίγαντα εμπορίας πετρελαιοειδών Gazprom και βεβαίως της Κύπρου, αφού όλοι αυτοί οι παράγοντες εμπλέκονται στην εξόρυξη υδρογονανθράκων στις ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, συνολικής οικονομικής προοπτικής της τάξεως των 7 τρις δολαρίων.

Μόλις προ ολίγων ημερών, ο Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο, ανέφερε πως η χώρα του θα πάει σε πόλεμο με το Ισραήλ, αν αυτό χρειαστεί. Η φράση αυτή εκνεύρισε αφάνταστα το Τελ Αβίβ, το οποίο -ως συνήθως- απάντησε με αμφίσημες ανακοινώσεις, οι οποίες ωστόσο ελάχιστα κρύβουν την πραγματική απειλή. Μόλις τρία εικοσιτετράωρα μετά την πολεμοχαρή στάση του Ταγίπ Ερντογάν,  ο Ρωσικός Στόλος ύστερα από πάρα πολλά χρόνια ξαναπέρασε τα στενά του Γιβραλτάρ, την ώρα που Ουάσινγκτον και Ε.Ε. επιμένουν με καθημερινές τους ανακοινώσεις πως η Κύπρος και το Ισραήλ έχουν όλο το δικαίωμα να εκμεταλλευτούν τους πόρους που βρίσκονται στις δικές τους ΑΟΖ. 

Σταυροὶ ἐμφανίζονται μέσα στὴν Ἁγιὰ Σοφιὰ

Παράδοξο καὶ ἀνεξήγητο γεγονὸς ποὺ ἔρχεται μετὰ τὴν περυσινὴ ἐμφάνιση τῶν ἑξαπτέρυγων ἀγγέλων. Τὸ παράδοξο γιὰ ὅλους ἐμᾶς ποὺ δὲν κατέχουμε τὴν τέχνη τῆς Ἁγιογραφικῆς εἶναι ὅτι τὰ ψηφιδωτὰ καλύφθηκαν ἀπὸ παχὺ στρῶμα ἀσβέστη (περίπου δύο δάχτυλα), ὅπως ....φαίνεται καὶ σὲ συγκεκριμένη φωτογραφία, γιὰ νὰ καλύψουν τὰ χριστιανικὰ σύμβολα καὶ ἐπάνω στὸν ἀσβέστη ἐμφανίστηκαν αὐτοὶ οἱ σταυροί. Καὶ δίκαια ἀναρωτιέται ὁ ἐπισκέπτης, ἀφοῦ δὲν τοὺς ἔβαψε μετέπειτα κάποιος, εἶναι δυνατὸν νὰ “πότισαν” ἀπὸ τὸν τοῖχο μέχρι τὴν ἐξωτερικὴ στρώση τοῦ σοβά;
Καὶ γιατί νὰ ἐμφανιστοῦν μόνο οἱ σταυροὶ καὶ νὰ μὴν ἐμφανιστοῦν καὶ οἱ ὑπόλοιπες τοιχογραφίες-ἁγιογραφίες, οἱ ὁποῖες εἶναι καὶ σὲ ψηφιδωτὴ μορφὴ (δηλαδὴ ἀποκλείεται ὁ “τυχαῖος” ἐμποτισμός, ἀφοῦ τὸ ἐπιστρωθὲν ὑλικὸ εἶναι ψηφίδα); Ἀκόμη ὅμως καὶ ἐὰν ἐπρόκειτο γιὰ καλυμμένες μὲ σοβὰ ἁγιογραφίες, ἀποτελεῖ πολὺ παράδοξο γεγονὸς νὰ μὴν φαίνονται μὲ γυμνὸ μάτι, ἀλλὰ νὰ ἀποτυπώνονται στὸν φωτογραφικὸ φακό!!! Τότε ἔχουμε μία παραδοξότητα, ποὺ ἴσως θὰ πρέπει νὰ ἐλεγχθεῖ…
Ἁγιογράφος, ποὺ ἔχει ἐργαστεῖ καὶ σὲ ψηφιδωτὲς εἰκόνες, λέει χαρακτηριστικά:
“Γιὰ νὰ καταλάβετε μιλᾶμε γιὰ ἕνα ἀδρανὲς ὑλικὸ π.χ. πέτρα (ὅπως τὰ ψηφιδωτὰ) εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀποδώσει χρῶμα ὡς χημικὴ ἀντίδραση στὸν νωπὸ σοβὰ (ὄχι καὶ μόνο ἐπεριέχει ἀσβέστη) ὥστε νὰ ἀπεικονίσει τὸ
σχῆμα Σταυροῦ”…
Οἱ σταυροὶ ὅπως ὅλοι παρατηροῦμε εἶναι ὀρθόδοξοι (ἰσοσκελεῖς) βυζαντινοὶ καὶ ἀποτελοῦν σύγχρονο φαινόμενο (τῶν τελευταίων μηνῶν…). Γιὰ τὴν περίπτωση ποὺ πρόκειται γιὰ μεταλλικοὺς σταυροὺς ποὺ ὀξειδώθηκαν, ἁγιογράφος εἶπε: “Καὶ ὅπως καὶ ἐσεῖς θὰ γνωρίζετε τὸ σίδερο μὲ συνδιασμὸ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου καὶ τὶς ἀτελείωτες καιρικὲς συνθῆκες προκαλεῖ ὀξείδωση καὶ τὸ κόκκινο χρῶμα (σκουριὰ) ἁπλώνεται σὰν καρκίνωμα. Ὅποτε σὲ ἕνα ἀριστούργημα σὲ ὅλους τους τομεῖς σὲ καμία περίπτωση δὲν θὰ βάλανε ὑλικὸ ἀπὸ σίδερο… Ἐπίσης, ἂν μπορεῖτε νὰ φανταστεῖτε, ὅλος ὁ Ναὸς καὶ τὰ ἄλλα ἀρχιτεκτονικὰ κτίσματα σὲ ὅλης της Βυζαντινῆς Περιόδου ἀποτελεῖται ἀπὸ κομμάτια κεραμικῶν, ἀσβέστη, ποταμίσια ἄμμος,χαλίκι καὶ ἀτελείωτα αὐγά!!!!.
Τὸ φρέσκο (τεχνικὴ τῶν Βυζαντινῶν γιὰ τὶς τοιχογραφίες), ἀποτελεῖται ἀπὸ πάστα ἀσβέστη ποὺ εἶναι ἀπὸ πέτρα, ἄμμο ποταμοῦ, καὶ μαρμαρόσκονη, σὲ τρεῖς στρώσεις (μαῦρο φρέσκο, κίτρινο φρέσκο καὶ ἄσπρο φρέσκο) καὶ πάνω ἐκεῖ γίνονται οἱ Ἁγιογραφίες. Οἱ σκόνες χρωμάτων ἀνακατεύονται μόνο μὲ νερὸ καὶ τίποτα ἄλλο γιατί τὸ ὑλικὸ ποὺ τὰ κολλάει πάνω στὸν τοῖχο εἶναι ὁ ἀσβέστης. Ὁ ἀσβέστης βγαίνει μὲ τὸ νερὸ ἀπὸ τὸν σοβὰ πρὸς τὴν ἐπιφάνεια (μὲ τὸν καιρὸ) καὶ συναντώντας τὸ διοξείδιο τοῦ ἄνθρακα ἀπὸ τὸν ἀέρα γίνεται πάλι ἀσβεστόλιθος. Δηλαδὴ ἐνῶ στεγνώνει ὁ τοῖχος βγαίνει ἀπὸ τὸ σοβὰ καὶ μαρμαρώνεται πάνω στὰ χρώματα, τὰ ὁποῖα θὰ παραμείνουν πιασμένα στὴ μέση του ἀσβεστόλιθου γιὰ πάντα. Αὐτὰ τὰ ἔμαθα (τὴν τεχνικὴ) ἀπὸ τὸν βοηθὸ καθηγητὴ στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Βουκουρεστίου Ρουμανίας Mihai Coman.”…
Ἀξίζει ὅμως νὰ σταθοῦμε καὶ στὴν περίπτωσή της μὴ συμμετρίας τῶν σταυρῶν μὲ τὰ ὑπόλοιπα (μεταγενέστερα προφανῶς) ἰσλαμικὰ σχήματα. Καὶ αὐτὴ ἡ μὴ συμμετρία προδίδει πὼς καμία σχέση δὲν ἔχουν οἱ σταυροὶ μὲ τὴν μετέπειτα διακόσμηση τοῦ ναοῦ. Κανεὶς ἁγιογράφος δὲν θὰ καλλιτεχνοῦσε παραβιάζοντας τὴν λογική της καλαισθησίας, πόσο δὲ μᾶλλον στὴν περίπτωση τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας ποὺ ἀποτελοῦσε (καὶ συνεχίζει νὰ ἀποτελεῖ) πραγματικὸ κόσμημα στὸν χῶρο τῆς τέχνης καὶ τῆς ἀρχιτεκτονικῆς.
Πῶς ἐξηγεῖται ὅμως πὼς οἱ σταυροὶ βρίσκονται παντοῦ μέσα στὴν Ἁγία Σοφία καὶ συγκεκριμένα στὰ τέσσερα θολωτὰ σημεῖα; Κάποιοι μιλοῦν γιὰ θαῦμα… (στὴν φωτογραφία δεξιὰ βλέπετε τὸ ἀρκετὰ μεγάλο πάχος τοῦ σοβά, ποὺ φρόντισαν νὰ βάλουν οἱ Τοῦρκοι γιὰ σειρὰ ἐκατονταετιῶν, προκειμένου νὰ ἀποκρύψουν μὲ ἀπόλυτη βεβαιότητα τὶς ἁγιογραφίες καὶ τὰ ψηφιδωτά του Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας).

Ἐμφάνιση ἀγγέλων κάτω ἀπὸ τὸν σοβὰ

Δὲν εἶναι ὅμως μόνο αὐτὴ ἡ περίπτωση, ἀφοῦ στὸ τέλος τοῦ Ἰουλίου τοῦ 2009, στὸ φῶς ἦρθε ἡ παράσταση ἑνὸς ἀγγέλου, ἡ ὁποία ἦταν καλυμμένη ἐδῶ καὶ ἔξι αἰῶνες ἀπὸ συντηρητὲς στὴν Ἁγία Σοφία. Ὁ Τοῦρκος Ἀχμὲτ Ἒμρ Μπιλτιλί, ἕνας ἐκ τῶν συντηρητῶν, δήλωσε ὅτι ἔχουν ὡς στόχο τώρα νὰ φέρουν στὴν ἐπιφάνεια καὶ δεύτερο ἄγγελο, ποὺ χρονολογεῖται ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας.
Τὰ μωσαϊκὰ εἶχαν καλυφθεῖ λίγο μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης, τὸ 1453, καὶ τὴ μετατροπὴ τῆς Ἁγίας Σοφίας σὲ τζαμί. Οἱ Τοῦρκοι, ἀντὶ νὰ μετακινήσουν τὰ μοναδικῆς ὀμορφιᾶς μωσαϊκά της Ἁγίας Σοφίας, τὰ κάλυψαν μὲ μέταλλο καὶ γύψο (προσφιλὴς τακτική του πολιτισμοῦ τῆς Τουρκίας).
Καὶ ἡ συνέχεια τῆς πρώτης ἀνακάλυψης, ἔφερε μία μεγάλη ἱστορικὴ ἀποκάλυψη ἔρχεται στὸ φῶς ὕστερα ἀπὸ αἰῶνες «σκότους». Αὐτὴ τὴ φορὰ τέσσερις ἄγγελοι ζωγραφισμένοι πάνω σὲ μωσαϊκὸ ἦταν γιὰ χρόνια κρυμμένοι, ἐν γνώσει τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν, κάτω ἀπὸ πολλὰ στρώματα ἀσβέστη καὶ τέσσερις τεράστιες ἀσπίδες, στὶς τέσσερις κολῶνες ποὺ στηρίζουν τὸν τροῦλο τῆς Ἁγιᾶς Σοφιᾶς.
Οἱ τέσσερις ἄγγελοι, ποὺ ὁ καθένας τοὺς ἔχει ἔξι φτερά, δημιουργήθηκαν μεταξὺ 900 – 1300 π.Χ. Μάλιστα, στὰ μέσα τοῦ 1800, ὁ Ἰταλὸς ἀρχιτέκτονας Fossati, τοὺς εἶδε κάνοντας ἐπισκευὲς στὸ ναό. Τὴ διαταγὴ νὰ καλυφθοῦν μὲ ἀσβέστη ἔδωσε ὁ σουλτάνος Abdulmecit. Στὴ συνέχεια τοποθετήθηκαν πάνω τους ἀσπίδες, ποὺ ἀναγράφουν ἀραβικὲς προσευχές.
Ὡστόσο, τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἦρθε καὶ οἱ τέσσερις μοναδικὲς τοιχογραφίες θὰ βγοῦν ξανὰ στὸ φῶς, δίνοντάς μας μία γεύση ἀπὸ τὴν ἀξεπέραστη τέχνη τῶν προγόνων μας.