Σε οικονομικό αδιέξοδο βρίσκεται πλέον η ελληνική ακτοπλοϊα, με τα προβλήματα να την οδηγούν όλο και σε πιο μαύρες θάλασσες. Το ενδεχόμενο πτώχευσης του συνόλου των ακτοπλοϊκών εταιρειών παραμένει ανοικτό, και σε μια τέτοια περίπτωση το κράτος θα κληθεί να καταβάλει ποσά της τάξης του ενός με 1,2 δισ. ευρώ ετησίως προκειμένου να κρατήσει "ζωντανή" τη συγκοινωνία της νησιωτικής Ελλάδας με την ηπειρωτική χώρα..Αποκαλυπτικός είναι ο τραπεζίτης Γιώργος Ξηραδάκης, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της XRTC Business Consultants, ο οποίος μιλώντας στην «Α», ακτινογραφεί την επόμενη ημέρα.
- Κύριε Γιώργο Ξηραδάκη σε ποια κατάσταση βρίσκεται η ελληνική ακτοπλοΐα στις μέρες μας;
Η κατάσταση έτσι όπως έχει δημιουργηθεί είναι τραγική και οι ανησυχητικές τάσεις έχουν αντικατασταθεί με τις επικίνδυνες τάσεις. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς φτάσαμε ως εδώ. Ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά εμφάνιζε μία ιδιαιτέρως ανησυχητική εικόνα την τελευταία πενταετία με σειρά παραγόντων να έχουν συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Ο συνεχώς αυξημένος ανταγωνισμός σε αρκετές γραμμές επιχειρηματικού ενδιαφέροντος λόγω υψηλής ζήτησης προκάλεσε έναν ανελέητο πόλεμο μεταξύ των εταιρειών σε επίπεδο τιμών, κυρίως μετά την απελευθέρωση της αγοράς το 2006, που βεβαίως ήταν προς όφελος του επιβάτη και χρήστη των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών. Η κατακόρυφη πτώση των αποτελεσμάτων λόγω του ανταγωνισμού σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση των τιμών των καυσίμων και το δυσμενές οικονομικό κλίμα που διαμορφώθηκε από την πιστωτική κρίση μετά το 2008 έχουν οδηγήσει στην τραγική οικονομική κατάσταση του κλάδου. Δεν θα πρέπει βέβαια κανείς να αγνοήσει και μια σειρά άλλων παραμέτρων όπως είναι ο καθυστερημένος εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου αλλά και σειρά εσωτερικών δυσλειτουργιών των εταιρειών τα οποία έχουν συνεισφέρει στη σημερινή εικόνα της ακτοπλοΐας.
- Ποιές μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της ακτοπλοϊκής κρίσης στην ελληνική αγορά;
Εκτίμηση μου είναι ότι ο κλάδος θα συρρικνωθεί απότομα αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα αποσυμφόρησης της επικίνδυνης αυτής πορείας. Η αντιμετώπιση του δύσκολου και πολυσύνθετου αυτού εξωτερικού περιβάλλοντος στο οποίο καλούνται να δραστηριοποιηθούν οι εταιρείες δεν αποτελεί μόνο έργο των ιδίων των ακτοπλόων αλλά και της ελληνικής κυβέρνησης και ακόμα και των χρηστών αλλά και των τοπικών κοινωνιών. Για να είμαι πιο σαφής και στην περίπτωση των θαλασσίων μεταφορών της χώρας μας το σόου τελείωσε. Η αγοραστική δύναμη της χώρας αλλά ακόμα και η ποιότητα του μέσου τουρίστα δεν δικαιολογεί πλέον το ανεπτυγμένο ποιοτικά προϊόν της ελληνικής ακτοπλοΐας το οποίο διαμορφώθηκε την τελευταία δεκαπενταετία. Τα υψηλά κόστη καυσίμων, οι μεγάλες κρατήσεις από τα εισιτήρια σαν να πρέπει να επιχορηγούν οι νησιώτες και οι υπό πτωχεύσει ακτοπλόοι την χώρα καθώς επίσης και ο απαράμιλλος κρατικός παρεμβατισμός σε μία κατά τα χαρτιά απελευθερωμένη αγορά μας οδηγεί με ακρίβεια στην αντικατάσταση του στόλου σε παλαιότερα, στην απομάκρυνση των ταχυπλόων και στην μείωση της συχνότητας των δρομολογίων για κάθε προορισμό ακόμα και για τις δυνατές αγορές.
Δυστυχώς, το ελληνικό κράτος αλλά και η ελληνική κοινωνία σε μεγάλο βαθμό δεν έχει καταλάβει σε βάθος το δημόσιο έργο που παράγει η ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά. Έτσι μείναμε πίσω στις σημαντικές τομές που θα έπρεπε εγκαίρως να γίνουν και με διάφορους λανθασμένους πολιτικούς σχεδιασμούς χάθηκε μεγάλη ευκαιρία για μακροχρόνια ομαλοποίηση της αγοράς. Η ζημιά έγινε σε μεγάλο βαθμό την αμέσως μετά το ναυάγιο του Εξπρές Σάμινα όταν θα έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί οι ευρωπαϊκές διατάξεις, οι ευρωπαϊκοί νόμοι. Χάθηκε τότε ευκαιρία της δημιουργίας μίας ώριμα ανταγωνιστικής ακτοπλοίας και αμέσως μετά άρχισαν μια, μία, οι ευρωπαϊκές τράπεζες να φεύγουν από την αγορά και σταδιακά οι μεγάλοι επενδυτές της αγοράς συμπεριλαμβανομένου του αναμορφωτή της του κ. Περικλή Παναγόπουλου αλλά και άλλων σπουδαίων.
- Και τι θα γίνει στο Αιγαίο;
Σε περίπτωση που δεν ληφθούν άμεσα τα μέτρα που χρειάζονται είναι βέβαιο ότι θα περάσουμε μία περίοδο με πολύ ισχνή εξυπηρέτηση των νησιών μας και σε πολλές περιπτώσεις θα έχουμε πολύ περιορισμένες υπηρεσίες σε απομακρυσμένα νησιά. Επίσης είναι πολύ πιθανόν ότι όταν θα καταφέρει να διαπιστώσει το πρόβλημα η συνεχώς αλλάζουσα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας αλλά και των εκπροσώπων των δανειστών του κράτους (τρόικα) τότε θα μπει πολύ βαθειά το χέρι στον κρατικό κορβανά και θα έχουμε υψηλά ίσως και δυσβάσταχτα έξοδα για να κινηθεί ο στόλος. Βλέπετε ότι όλοι έχουν παγώσει τις χορηγήσεις: οι εταιρείες πετρελαίου δεν δίνουν πετρέλαια πλέον επί πιστώσει, οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να χορηγήσουν κεφάλαιο κίνησης κάτι που κάνανε παραδοσιακά για να μπορέσουν οι εταιρείες να δουλέψουν μέχρι την υψηλή περίοδο, οι προμηθευτές το ίδιο. Φαίνεται σαν μία απόλυτη στάση κινήσεων η οποία σε συνδυασμό με την καθημερινή αφαίμαξη των διαθεσίμων ταμείων οδηγεί στην καταστροφή.
- Βλέπετε λύση;
Από την παροιμία "στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα" περάσαμε στην άλλη που λέει "όπου φτωχός και η μοίρα του". Λυπάμαι πως η λύση είναι πολύ δύσκολη για την ώρα αν λάβουμε υπόψη τις πραγματικής ταμειακές ανάγκες του κράτους. Την λύση θα την φέρουν όλοι μαζί: Κράτος, Εταιρείες, Ναυτικοί και Χρήστες. Και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα και σίγουρα με αυτή την κυβέρνηση. Χρειάζεται άμεσος επανασχεδιασμός του δικτύου, με σύνδεση με το κόστος καυσίμου που αντιστοιχεί στο 58 % του συνολικού κόστους μεταφορών έτσι ώστε αν πέσει το κόστος πετρελαίου να πέφτει και η επιχορήγηση για το φτωχό ελληνικό κράτος.
Παράλληλα εξάλειψη ή μεγάλη μείωση του ΦΠΑ και άλλων κρατήσεων με σκοπό να μειωθεί τοπ εισιτήριο και να ανέβει η ζήτηση. Επίσης ανασύσταση των συνθέσεων πληρωμάτων ανάλογα με αυτό που συμβαίνει σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη και η εξασφάλιση εργασιακής ειρήνης στην αγορά. Τέλος θα πρέπει οι χρήστες, επιβάτες και μεταφορείς, να κατανοήσουν το πρόβλημα και να μην έχουν απαιτήσεις συχνότητας προσελκύσεων η και ταχύτητας των πλοίων αφουγκρασμένοι την περίοδο κρίσης. Οι τοπικές κοινωνίες εκφραζόμενοι από τους ΟΤΑ σε συνδυασμό με τη κεντρική κυβέρνηση και την Ένωση Επιβατηγού Ναυτιλίας θα πρέπει να αναδιαμορφώσουν το δίκτυο θαλάσσιων μεταφορών με σκοπό τα πλοία να μην κινούνται άσκοπα άδεια καίγοντας καύσιμα και εξαλείφοντας τις ταμειακές δυνατότητες. Λύση υπάρχει και από αυτό που μπορώ να αισθανθώ και θέληση υπάρχει. Ζητείται όμως και τόλμη.
Aναδημοσίευση από την εφημερίδα Η ΑΞΙΑ
