Του Κων/νου Χολέβα
Η Μαρία Ρεπούση προσπάθησε αρχικά να καταργήσει τους ήρωες και τους μάρτυρες από την ελληνική Ιστορία. Απέτυχε. Μετά επεχείρησε να καταργήσει τον εκκλησιασμό των μαθητών. Απέτυχε. Τώρα θέλει να καταργήσει τον υποχρεωτικό χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών. Πάλι θα αποτύχει, διότι η πρόσφατη απόφαση 115/2012 του Διοικητικού Εφετείου Χανίων απαντά τελεσίδικα (δεν εφεσιβάλλεται) σε δύο ερωτήματα: α) Ποιοι απαλλάσσονται από το μάθημα και β) Ποιος πρέπει να είναι ο προσανατολισμός του μαθήματος. Έχω γράψει σε προηγούμενα άρθρα μου ότι υπάρχει αυτό το εξαιρετικό νομικό κείμενο, αλλά για την κυρία Ρεπούση, που αγνοεί την απόφαση, παραθέτω τα κυριότερα σημεία:
Η διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών (ΜτΘ) είναι υποχρεωτική, καθώς και η παρακολούθηση από τους μαθητές, οι οποίοι ανήκουν στην «κατ’ Ανατολάς ορθόδοξον χριστιανικήν Εκκλησίαν», για την ανάπτυξη της θρησκευτικής τους συνείδησης.
Τούτο επιβάλλει το άρθρο 16 παρ. 2 του Συντάγματος και παγίως δέχεται το ΣτΕ διά σειράς αποφάσεών του (ΣτΕ 3356/95, 2176/98 κλπ.) καθώς και η διάταξη του άρθρου 1 του Ν. 1566/1986. Η απόφαση 115/2012 του Διοικητικού Εφετείου Χανίων εξηγεί εκτενώς όσα προβλέπονται από τις διατάξεις του ισχύοντος Συντάγματος 1975/1986/2001, καθώς και από τη Διεθνή Σύμβαση της Ρώμης της 4ης Νοεμβρίου 1950 «περί προασπίσεως των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών» (σ. 7-14).
Δεν νοείται, κατά την απόφαση, απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών για μαθητή χριστιανό ορθόδοξο για «λόγους θρησκευτικής συνείδησης», αφού η ανάπτυξη αυτής είναι συνταγματική επιταγή δεσμευτική τόσο για την Πολιτεία όσο και για τον αποδέκτη αυτής μαθητή χριστιανό ορθόδοξο που συμπράττει στην υλοποίησή της (σ. 26).
Αναγνωρίζεται ως συνταγματική επιταγή του άρθρου 16 παρ. 2 η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των ορθόδοξων μαθητών, προεχόντως δε κατά τη χριστιανική διδασκαλία (σ. 25).
Η προστασία της θρησκευτικής συνείδησης (άρθρο 13 παρ.1 Σ) δεν αντιτίθεται στις απαιτήσεις του πλουραλισμού, της πολυφωνίας και της πολυπολιτισμικότητας. (σ. 24)
Περαιτέρω, όμως, σύμφωνα με τη συνταγματική επιταγή του άρθρου 13 παρ. 1 του Συντάγματος (βλ και το άρθρο 9 της ΕΣΔΑ, καθώς και το άρθρο 2 του 1ου πρόσθετου πρωτοκόλλου), οι άθρησκοι, οι αλλόθρησκοι και οι ετερόδοξοι μαθητές (βλ. και άρθρο 14 παρ. 17 του Ν. 1566/1985, σύμφωνα με το οποίο οι ετερόδοξοι μαθητές, ρωμαιοκαθολικοί και προτεστάντες, έχουν μάλιστα τη δυνατότητα διδασκαλίας ιδιαίτερου ομολογιακού θρησκευτικού μαθήματος) έχουν δικαίωμα απαλλαγής από το μάθημα, αλλά μόνο όταν συντρέχουν στο πρόσωπό τους λόγοι θρησκευτικής συνείδησης, τους οποίους οφείλουν να επικαλούνται οι ίδιοι ή οι γονείς τους (ότι δηλαδή είναι άθεοι, αλλόθρησκοι ή ετερόδοξοι) (σ. 24).
Η αιτιολόγηση της άρνησης του μαθητή να παρακολουθήσει το ΜτΘ δεν συνιστά παραβίαση του άρθρου 13 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει το ατομικό δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας Η οικειοθελής προς τις κρατικές Αρχές γνωστοποίηση του θρησκεύματος του ατόμου γίνεται με πρωτοβουλία του και για την άσκηση συγκεκριμένων δικαιωμάτων που αναγνωρίζει η έννομη τάξη (σ. 10-13).
Οι διευθυντές των σχολικών μονάδων οφείλουν να ελέγξουν τη συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων (λόγοι) απαλλαγής, ότι δηλαδή πρόκειται για άθεο ή αλλόδοξο ή ετερόθρησκο μαθητή (σ. 24-25). Η απόφαση επίσης καθιστά σαφές ότι, αν ορθόδοξος χριστιανός γονεύς υποβάλει δήλωση απαλλαγής για να γλιτώσει το παιδί του δύο ώρες μαθήματος την εβδομάδα, τότε η δήλωση θεωρείται ψευδής και διώκεται βάσει του νόμου.
Σημειώνω ότι σε τουλάχιστον εννέα σημεία η δικαστική απόφαση αποφαίνεται ότι με βάση το Σύνταγμα και τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ελλάδα πρέπει να βασίζεται στην ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία. Δηλαδή να μην είναι θρησκειολογικό, όπως ζητά η κυρία Ρεπούση.
