Ανησυχία που ενισχύθηκε από την απόφαση να τοποθετηθούν ειδικά όργανα 24ωρης παρακολούθησης της δραστηριότητας του ηφαιστείου της Σαντορίνης (Θήρας) από τον Οργανισμό Αντισεισμικής Προστασίας μετά από αίτημα του ΟΑΣΠ, έχει προκαλέσει η σεισμική δραστηριότητα στο νότιο Αιγαίο.
Σημειώνεται, πάντως, ότι τον περασμένο Ιούλιο, μια σειρά από επιστημονικά όργανα ήδη τοποθέτησε στον βυθό της καλντέρας της Σαντορίνης μία ελληνο-γαλλο-ισπανική αποστολή, καταδεικνύοντας έτσι την ανησυχία της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την υποθαλάσσια ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή, όπου υπάρχουν σαφή στοιχεία επανενεργοποίησης του ηφαιστείου.
Οι ερευνητές, που χρησιμοποίησαν το βαθυσκάφος "Θέτις" και το τηλεχειριζόμενο υποβρύχιο όχημα "Max Rover" του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίου Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), ...θέλησαν να έχουν μία καλύτερη εικόνα, από "πρώτο χέρι", για το τι συμβαίνει στο ηφαίστειο της Σαντορίνης και αυτό που διακρίβωσαν τότε τους τρόμαξε: Ο μετρητής κλίσης και οι δύο αισθητήρες υποθαλάσσιας πίεσης και παραμόρφωσης του "φουσκώματος" του βυθού εξαιτίας ανοδικών κινήσεων του μάγματος και των αερίων κάτω από το βυθό, έδειξαν έντονη κινητικότητα. Δορυφορικές εικόνες επιβεβαιώνουν ότι η επιφάνεια του εδάφους τους έχει ανυψωθεί κατά 14 εκατοστά από τον Ιανουάριο του 2011.
Τα συμπεράσματα που έβγαλαν κάθε άλλο παρά αισιόδοξα είναι: Η ποσότητα της λάβας που έχει συγκεντρωθεί στο θάλαμο μάγματος που κρύβεται κάτω από την καλδέρα του ηφαιστείου σε βάθος περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων τους τελευταίους 12 μήνες, αντιστοιχεί στην αναμενόμενη διόγκωση του ηφαιστείου σε μία περίοδο 10-20 χρόνων.
Ο ρυθμός διόγκωσης του ηφαιστείου είναι κατά μέσο όρο ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα το χρόνο
Ο όγκος του θαλάμου εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί κατά 10-20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (8-15 φορές το μέγεθος του Ολυμπιακού Σταδίου του Λονδίνου) από τον Ιανουάριο του 2011 μέχρι τον Απρίλιο του 2012. Παράλληλα, η επιφάνεια του εδάφους άρχισε να παραμορφώνεται.
Εδώ και 30 μήνες περίπου το ηφαίστειο της Σαντορίνης δείχνει όλο και εντονότερα σημάδια ενεργοποίησης του. Συνεχείς μικροδονήσεις, οι οποίες σπάνια ξεπερνάνε τα 3,2 Ρίχτερ καταγράφονται καθημερινά στην περιοχή από την Μήλο, την Νάξο μέχρι τα νότια παράλια της Κρήτης, την Κάρπαθο και την Ρόδο.
Από τον Αύγουστο όμως του 2012 και μετά έχουμε μια σειρά γεγονότων που προκαλούν ανησυχία, όπως μαρτυρίες για δονήσεις που έχουν γίνει αισθητές, στα Χανιά, το Καστέλι και το Ρέθυμνο σαν να γίνεται σεισμός 10 Ρίχτερ ελάχιστης όμως διάρκειας. Οι δονήσεις έγιναν αισθητές από την Μήλο μέχρι την Άνδρο.
Από την τελευταία μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έχουν περάσει περίπου 3600 χρόνια.
Για περισσότερα από 2000 χρόνια, η δραστηριότητα του ηφαιστείου ακολουθεί πλήθος διαφορετικών μοτίβων, μεταξύ των οποίων είναι μικρές εκρήξεις με εκχύσεις λάβας κάθε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια, μέσα από τις οποίες σχηματίστηκε ο νέος κρατήρας που ξεπροβάλλει σήμερα από τη θάλασσα.
Τα νησιά της Νέας και Παλαιάς Καμμένης, στο κέντρο του κρατήρα του ηφαιστείου που έχει βυθιστεί μέσα στη θάλασσα, αποτελούν τα πιο πρόσφατα κομμάτια στεριάς στην Ανατολική Μεσόγειο. Η τελευταία έκρηξη έγινε το 1950. Για τα επόμενα 60 χρόνια το ηφαίστειο της Σαντορίνης παρέμεινε ήσυχο.
Τον Ιανουάριο του 2011, μία σειρά από σεισμικές δονήσεις σημειώθηκαν στις παρυφές του ηφαιστείου. Η πλειοψηφία ήταν τόσο ασθενείς που μπορούσαν να ανιχνευθούν από εξαιρετικά ευαίσθητους σεισμογράφους, ενώ αρκετοί έγινα αιθητοί από τους κατοίκους του νησιού.
«Μία ημέρα τον Απρίλιο του 2011, δύο ξεναγοί που επισκεύτηκαν το νησί της Καμμένης μου διηγούταν πως είχαν νιώσει ένα σεισμό και οι δονήσεις του εδάφους ήταν τόσο ισχυρές που αναπήδησαν,» σημείωσε ο Michelle Parks, υποψήφιος διδάκτορας μέλος μίας ομάδας επιστημόνων που μελετάει την παραμόρφωση του εδάφους στη Σαντορίνη.
«Οι ντόπιοι που εργάζονταν σε εστιατόρια του κεντρικού νησιού της Θήρας έβλεπαν σημάδια της σεισμικής δραστηριότητας στα ποτήρια που άρχισαν να δονούνται και να χτυπούν ελαφρά μεταξύ τους.»
Σε μία μελέτη που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Geoscience, η ομάδα περιγράφει πως στο σύμπλεγμα των νησιών η επιφάνεια του εδάφους έχει σιγά σιγά ανυψωθεί σχεδόν συστηματικά γύρω από ένα σημείο βόρεια της Παλαιάς και Νέας Καμμένης.
Για τον προσδιορισμό της ανύψωσης του εδάφους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν παρατηρήσεις από το δορυφόρο της ESA Envisat οι οποίες λήφθησαν την περίοδο μεταξύ του Μαρτίου και του Δεκεμβρίου του 2011, όσο και από τη Γερμανική αποστολή TerraSAR-X από τον Ιούλιο του 2011 μέχρι τον Απρίλιο του 2012.
Επισημαίνεται ότι μετά την έκρηξη του ηφαιστείου το 1955, αυτή η αύξηση του μάγματος που συνέβη τώρα είναι η μεγαλύτερη από τότε και πλέον το νησί από τέφρα που περικλείεται από τη τουριστική Σαντορίνη ανυψώθηκε γύρω στα 11 με 12 εκατοστά.
Σε όλους έρχεται στο μυαλό η τρομερή έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης που συνέβη γύρω στο 1600 π.Χ. και εκτός του ότι κατέστρεψε το νησί της Σαντορίνης, δημιούργησε τεράστιο τσουνάμι το οποίο κινήθηκε προς τη Κρήτη καταστρέφοντας το Μινωικό πολιτισμό, αλλά και από τις τεράστιες ποσότητες τέφρας που εκσφενδονίστηκαν στην ατμόσφαιρα άλλαξε για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και το κλίμα της Γης προκαλώντας μεγάλες καταστροφές σε πλανητικό επίπεδο.
Η Σαντορίνη και τα κοντινά νησιά σε ακτίνα 50-60 χιλιομέτρων καταστράφηκαν ολοσχερώς, ο ηφαιστειακός χειμώνας που απλώθηκε έως τις περιοχές του ανατολικού Αιγαίου και της Μικράς Ασίας κράτησε δύο χρόνια, η θερμοκρασία έπεσε κατά δύο-τρεις βαθμούς, τα αλλεπάλληλα παλιρροϊκά κύματα, ύψους ως και 12 μέτρων είχαν σαρώσει τις ακτές των κοντινών νησιών και της βόρειας Κρήτης μέσα σε 20 λεπτά.
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr
