Δραματικές εξελίξεις στην ελληνική ακτοπλοΐα αναμένονται μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου. Τα μεγάλα χρέη των επιχειρήσεων του κλάδου, που φτάνουν το 1,1 δισ. ευρώ, έχουν οδηγήσει σε έναν σφιχτό εναγκαλιασμό με τις τράπεζες.Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της XRTC, εταιρείας οικονομικών συμβούλων για θέματα ναυτιλίας, οι δανειακές υποχρεώσεις των ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 1,4% σε σύγκριση με το 2012. «Σχεδόν όλες οι τράπεζες έχουν κατανοήσει την αναγκαιότητα για βαθιά αναδιάρθρωση των δανείων.
Οι διαπραγματεύσεις όλων των εταιρειών έχουν ωριμάσει και μετά το τέλος της φετινής τουριστικής περιόδου θα δρομολογηθούν εξελίξεις στο σύνολο του κλάδου. Παράλληλα με τα παραπάνω, η επίλυση του προβληματικού δανεισμού είναι μονόδρομος.
Οι αρχικοί και εναπομείναντες δανειστές της ελληνικής ακτοπλοΐας είναι κυρίως οι ελληνικές και γερμανικές τράπεζες», επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος της XRTC κ. Γιώργος Ξηραδάκης και προσθέτει: «Για να μπορέσουν αυτές να βοηθήσουν τον κλάδο, θα πρέπει τα εναπομείναντα δάνειά τους να αναχρηματοδοτηθούν από επενδυτικές τράπεζες της ευρωζώνης και μετά την άμεση ελάφρυνσή τους οι ίδιες αυτές τράπεζες να υποχρεωθούν να διαθέσουν κεφάλαια εποχικής στήριξης της αγοράς κυρίως τους χειμερινούς μήνες, αποφεύγοντας έτσι την ισχυρή πιθανότητα κατάρρευσης του κλάδου. Εξάλλου, η ιστορία μέχρι τώρα έχει δείξει ότι οι τράπεζες που στηρίζουν ορθολογικά τις ακτοπλοϊκές εταιρείες δεν έχουν χάσει».
Κατά την επταετή περίοδο 2006-2012 τα τραπεζικά δάνεια στο σύνολο των εταιρειών μειώθηκαν μόνο 12% περίπου.
Η έκθεση αναφέρει: «Μόνο η Minoan Lines παρουσίασε στοιχειώδη μείωση των συνολικών δανειακών της υποχρεώσεων κατά 6%, ενώ και η Attica Group παρουσίασε μείωση, αλλά οριακή, της τάξης του 1,5%. Tα μερίδια αγοράς του τραπεζικού δανεισμού των βασικότερων παικτών της ακτοπλοϊκής αγοράς και φαίνεται να παραμένουν σχεδόν σταθερά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με την Attica Group και ΑΝΕΚ Lines να έχουν τον μεγαλύτερο δανεισμό. Αν και η κεφαλαιοποίηση χρέους της ΑΝΕΚ και της Hellenic Seaways από την Τράπεζα Πειραιώς δεν έχει δρομολογήσει κάποιες εξελίξεις, εντούτοις είναι βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα επέλθουν αφού ο ρόλος της τράπεζας δεν είναι αυτός του μετόχου αλλά του δανειστή».
Μείωση επιβατικής κίνησης
Αν και παρατηρήθηκε αύξηση στις αφίξεις τουριστών τόσο στην ενδοχώρα όσο και νησιά, εντούτοις μόνο το 20%-25% περίπου αναμένεται να χρησιμοποιήσει τις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες. Σύμφωνα με την έρευνα της XRTC, τα αποτελέσματα για την ακτοπλοΐα θα είναι:
■ Περαιτέρω συρρίκνωση του στόλου.
■ Πιθανόν ασθενέστερα οικονομικά αποτελέσματα.
■ Οι αναδιαρθρώσεις που λαμβάνουν χώρα θα δοκιμαστούν περαιτέρω.
■ Εναλλακτικές δρομολογήσεις εκτός Ελλάδας θα είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν εξαιτίας της εξάπλωσης της οικονομικής ύφεσης στην υπόλοιπη Ε.Ε.
Η μείωση της επιβατικής κίνησης αποτυπώνεται στην έρευνα:
«Σε όλο αυτό το ακανθώδες πρόβλημα, όμως, καλούμαστε να προσθέσουμε τα στατιστικά δεδομένα για τον μήνα Ιούλιο (1-29) του υπουργείου αναφορικά με την επιβατική κίνηση από το λιμάνι του Πειραιά για τα 5 τελευταία χρόνια, τα οποία επιβεβαιώνουν τη διατήρηση της τραγικής εικόνας. Το 2009 είχαν ταξιδέψει 1,25 εκατομμύριο επιβάτες, το 2010 έπεσαν στο 1,14 εκατομμύριο, το 2011 ακόμα περισσότερο, στο 1,08 εκατομμύριο, το 2012 στις 895.298, ενώ φέτος έχουν ταξιδέψει 866.331.
Αντίθετα, ελαφρά αύξηση, σε σχέση με το 2012, σημειώνει η κίνηση στον Αργοσαρωνικό φέτος, αφού έχουν επιβιβαστεί 317.947 επιβάτες από 298.831 πέρυσι. Το μοναδικό καλό σημάδι στην αγορά είναι η μείωση των μέσων τιμών του πετρελαίου κατά 10% - κατά μέσα όρο στο επτάμηνο που πέρασε». Σύμφωνα με την έρευνα, το μεταφορικό έργο επιβατών των εισηγμένων και της Hellenic Seaways την περίοδο 2011-2012 παρουσιάζει για μια ακόμη χρονιά συρρίκνωση τόσο στην ελληνική αγορά (με ποσοστό -12%) όσο και στην Αδριατική (με -34%), καταδεικνύοντας την παντελή απουσία ζήτησης, αλλά και την επικίνδυνη συνέχιση αυτής της αρνητικής τάσης.
Ειδικότερα η XRTC επισημαίνει:
Στην ελληνική αγορά αρκετά μειωμένη ζήτηση εμφανίζουν οι Hellenic Seaways (-21%), ANEK Lines (-11%), Minoan Lines (-16%) και NEL Lines (-24%), ενώ μικρή αύξηση παρουσιάζει η Attica Group (3%). Η εικόνα της Αδριατικής είναι ασφαλώς πιο δραματική, αφού το μεταφορικό έργο επιβατών δείχνει σημάδια σημαντικής συρρίκνωσης, με όλες τις εταιρείες να εξακολουθούν να εμφανίζουν σωρευτική μείωση, της τάξης του 34%.
Πιο αναλυτικά, η ANEK Lines 30%, η Attica Group 21%, ενώ η Minoan Lines 49%. Εξίσου δραματική είναι και η μείωση της ζήτησης για μεταφορά αυτοκινήτων την περίοδο 2011-2012. Η αγορά της Ελλάδας υπέστη μείωση της τάξης του 16%, ενώ της Αδριατικής της έφτασε το 35%, αντικατοπτρίζοντας τη μεγάλη κάμψη για τουριστικές μεταφορές με τη χρησιμοποίηση αυτοκινήτου την προηγούμενη χρονιά. (Γράφημα 3).
Πιο αναλυτικά, στην ελληνική αγορά μεταφοράς αυτοκινήτων τα ποσοστά των εταιρειών ήταν ANEK Lines -23%, Hellenic Seaways -7%, Minoan Lines -26% και NEL Lines -27%, ενώ η Attica Group παρουσίασε οριακή αύξηση της τάξης του 4%. Στην αγορά της Αδριατικής, η ANEK Lines εμφάνισε μείωση της τάξεως του 25%, η Attica Group -26%, ενώ η Minoan Lines του ομίλου Γκριμάλντι έχει υποστεί τη μεγαλύτερη μείωση, που έφτασε το 49%.
Η πτωτική τάση που υπάρχει στις δύο παραπάνω κατηγορίες μεταφορικού έργου την περίοδο 2011-2012 εμφανίζεται και στην αγορά των φορτηγών, μολονότι σε αρκετά χαμηλότερα ποσοστά τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αδριατική.
Στην ελληνική αγορά η πτώση είναι της τάξης του 9% και στην Αδριατική της τάξης του 8%. Εξετάζοντας τα επιμέρους μεγέθη των εταιρειών στην Ελλάδα, μειώσεις της τάξης του 8%, 6% και 48% εμφανίζουν αντίστοιχα οι ANEK Lines, HSW και NEL Lines, ενώ μικρές αυξήσεις, αλλά σημαντικές την περίοδο αυτή, εμφάνισαν η Attica Group με 7% και Minoan Lines με 4%. Ανάλογη είναι και η κατάσταση στην αγορά των φορτηγών στην Αδριατική.
Πιο αναλυτικά, μείωση παρουσίασαν η ANEK Lines και η Minoan Lines με 14% και 17% αντίστοιχα. Από την άλλη μεριά, η Attica Group και η HSW εμφάνισαν μικρές αυξήσεις, της τάξης του 2% και 5% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την XRTC, η χαρτογράφηση της ελληνικής ακτοπλοΐας αποτυπώνεται σε 11 σημεία:
Ο κλάδος υφίσταται ασφυκτική πίεση με ορατά τα σημάδια προς χρεοκοπία.
Η απολύτως δυσχερής κατάσταση της ελληνικής οικονομικής ζωής επηρεάζει καθοριστικά για μια ακόμα χρονιά τις συνθήκες και τους κανόνες δραστηριοποίησης των εταιρειών του κλάδου.
Η εφαρμογή του νέου νόμου για τις ελληνικές ακτοπλοϊκές μεταφορές το 2013 αναμένεται να έχει κάποια θετική επίδραση στα συνεχή προβλήματα του κλάδου, χωρίς όμως να είναι ορατή η διαδικασία πλήρους επίλυσης.
Οι συνεργίες μεταξύ των εταιρειών σε περισσότερες γραμμές είναι απολύτως επιβεβλημένη.
Κύριος στόχος όλων των εταιρειών παραμένει η ελαχιστοποίηση του κόστους λειτουργίας, με έμφαση στη ρευστότητα μέσω της εφαρμογής συγκεκριμένων στρατηγικών, όπως σημαντική μείωση των επιχειρησιακών ταχυτήτων, μείωση αριθμού προσεγγίσεων σε λιμάνια ανά δρομολόγιο, αντικατάσταση κοστοβόρων πλοίων, εφαρμογή στρατηγικών εξορθολογισμού προμηθειών των πλοίων, πωλήσεις πλοίων, κ.λπ.
Επίδραση του μετασχηματισμού τραπεζών σε εταιρικούς μετόχους.
Ο συνδυασμός των κεφαλαιακών αναγκών των ελληνικών ακτοπλοϊκών εταιρειών και των αναγκών ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών οδηγεί τις πρώτες σε κατάρρευση του τρόπου εξεύρεσης κεφαλαίων
κίνησης, ενώ παράλληλα και οι ξένοι χρηματοδότες είναι αδύναμοι ή θεωρούν αδιανόητο να υποστηρίξουν τον κλάδο.
Στρατηγικές εξωστρέφειας αναγκαίες αλλά προβληματικές εξαιτίας των συνεχιζόμενων πιέσεων των ναυλαγορών σε διεθνές επίπεδο.
Προτάσεις για εφαρμογή ειδικού καθεστώτος με τις χρονο-ναυλώσεις τον πλοίων του κλάδου κατά τους χειμερινούς μήνες από το κράτος πρέπει να μελετηθούν περισσότερο.
Ο ρόλος των συνδικάτων και η ευθυγράμμισή τους με το γενικότερο κλίμα της ελληνικής οικονομικής ζωής θα βοηθούσε στον εξορθολογισμό του εσωτερικού ακτοπλοϊκού συστήματος.
Το υπουργείο Ναυτιλίας πρέπει να έχει τη διάθεση να δρομολογήσει τις εξελίξεις και χρειάζεται τόλμη και συμπαράσταση από όλους.
Πηγή E-Naftilia.gr
