Η προσβλητική έκφραση που χρησιμοποίησε ένας μη κατονομαζόμενος αξιωματούχος των ΗΠΑ αναφερόμενος στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου —τον περιέγραψε ως έναν «δειλό» πολιτικό— προκάλεσε σήμερα την έντονη αντίδραση του επικεφαλής της κυβέρνησης του Ισραήλ, ο οποίος είναι μάλλον συνηθισμένος στις διενέξεις με την κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, αναφέρουν το Πρακτορείο REUTERS, το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) και το Αθηναϊκό Πρακτορείο (www.amna.gr).
Η δήλωση αυτή, την οποία έκανε ο Αμερικανός αξιωματούχος σε έναν δημοσιογράφο του περιοδικού The Atlantic, ακολούθησε έναν μήνα έντονων αντεγκλήσεων ανάμεσα στην κυβέρνηση Νετανιάχου και την Ουάσινγκτον με αφορμή ιδίως την επέκταση των εποικισμών στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν να ορίσουν ως την πρωτεύουσα του μελλοντικού τους κράτους που θα συμπεριλαμβάνει τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας.
«Το θέμα με τον Μπίμπι είναι πως είναι δειλός», δήλωσε ο μη κατονομαζόμενος αξιωματούχος της κυβέρνησης των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας το προσωνύμιο του Νετανιάχου και μια προσβολή που είναι βέβαιο ότι θα κάνει τον πρώην καταδρομέα, που έχει σπουδάσει στην Αμερική, να κοκκινίσει ως τα αυτιά.
«Το καλό με τον Νετανιάχου είναι πως φοβάται να εξαπολύσει πολέμους», είπε ο μη κατονομαζόμενος Αμερικανός αξιωματούχος, προφανώς αναφερόμενος στα υπονοούμενα που είχε αφήσει στο παρελθόν το Ισραήλ για το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε μια στρατιωτική επιχείρηση για την καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. «Το άσχημο είναι ότι δεν θα κάνει απολύτως τίποτε για να φθάσει σε μια διευθέτηση με τους Παλαιστίνιους ή με τα σουνιτικά αραβικά κράτη», συνέχισε.
Ο Νετανιάχου, φέρεται να είπε ο ίδιος Αμερικανός αξιωματούχος, ενδιαφέρεται μόνο να «προστατεύεται ο ίδιος από πολιτικές ήττες… δεν έχει θάρρος».
Οι Ισραηλινοί ηγέτες δεν συνηθίζουν να απαντούν σε σχόλια τα οποία αποδίδονται σε μη κατονομαζόμενους αξιωματούχους. Αλλά ο Νετανιάχου αναφέρθηκε άμεσα σε αυτά τα σχόλια, σε μια συνεδρίαση του κοινοβουλίου του Ισραήλ αφιερωμένη στην επέτειο της δολοφονίας ενός Ισραηλινού κυβερνητικού υπουργού από έναν Παλαιστίνιο το 2001.
«Τα ύψιστα συμφέροντά μας, κυρίως η ασφάλεια και η ενότητα της Ιερουσαλήμ, δεν είναι η βασική ανησυχία των ανώνυμων αυτών αξιωματούχων που επιτίθενται εναντίον μας και εναντίον εμού προσωπικά», είπε ο Νετανιάχου και πρόσθεσε πως «η επίθεση εναντίον μου διαπράττεται μόνον διότι υπερασπίζομαι το κράτος του Ισραήλ».
«Παρ’ όλες τις επιθέσεις που υφίσταμαι, θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι τη χώρα μας. Θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι τους πολίτες του Ισραήλ», πρόσθεσε ο Νετανιάχου.
Οι δηλώσεις αυτού του είδους από μέρους του Νετανιάχου έχουν απήχηση στους Ισραηλινούς ψηφοφόρους, παρά τους φόβους που έχουν διατυπωθεί σχετικά με το ότι η ένταση στις σχέσεις του ιδίου με την κυβέρνηση του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα θα μπορούσαν εντέλει να αποδυναμώσουν την παραδοσιακά σθεναρή υποστήριξη της Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ είναι ο βασικός προμηθευτής όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού του Ισραήλ.
Πάντως ο Άλιστερ Μπάσκι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, διαβεβαίωσε απόψε ότι «οι δηλώσεις αυτές» του μη κατονομαζόμενου αξιωματούχου «ασφαλώς δεν αντανακλούν τη θέση της κυβέρνησης», ενώ τις χαρακτήρισε «άτοπες και αντιπαραγωγικές».
«Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου και ο πρόεδρος [των ΗΠΑ] έχουν οικοδομήσει μια αποτελεσματική συνεργασία και συνδιαλλάσσονται στενά και τακτικά», πρόσθεσε ο Μπάσκι, επικαλούμενος τη συνάντηση που είχαν οι δύο ηγέτες στις αρχές του Οκτωβρίου στον Λευκό Οίκο.
«Φυσικά, παρά τις εξαιρετικά στενές σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ισραήλ, δεν συμφωνούμε σε όλα τα θέματα», πρόσθεσε ο ίδιος.
Ορισμένοι αναλυτές προβλέπουν ότι θα διεξαχθούν πρόωρες εκλογές στο Ισραήλ το 2015—δύο χρόνια νωρίτερα από το κανονικό. Τη σεναριολογία αυτή κατά τα φαινόμενα τροφοδοτεί η απουσία ισχυρού αντιπάλου του κόμματος Λικούντ, αλλά και οι επικρίσεις της πολιτικής του Νετανιάχου από υπουργούς δεξιά και αριστερά του στην κυβέρνηση συμμαχίας της οποίας ηγείται.
Ο υπουργός Οικονομίας του Ισραήλ Νάφταλι Μπένετ, το υπερεθνικιστικό κόμμα του οποίου, η Εβραϊκή Εστία, συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, υπερασπίστηκε τον Νετανιάχου με μια ανάρτησή του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Facebook, παρά τη δύσκολη σχέση των δύο ανδρών.
«Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ δεν είναι απλώς ένας ιδιώτης. Είναι ο ηγέτης του Εβραϊκού κράτους και ολόκληρου του Εβραϊκού λαού. Το να υβρίζεται ο πρωθυπουργός και να του προσάπτονται μειωτικοί χαρακτηρισμοί είναι μια προσβολή όχι μόνον σε εκείνον, αλλά στα εκατομμύρια των Ισραηλινών πολιτών και τον Εβραίων σε ολόκληρη την υφήλιο», έγραψε ο Μπένετ.
Αλλά ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης Ιτζχάκ Χέρτσογκ τήρησε μια πολύ πιο επικριτική στάση έναντι του Νετανιάχου, δηλώνοντας ότι ο πρωθυπουργός της χώρας «ενεργεί σαν πολιτικός πυρομανής, και έχει οδηγήσει τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια υποτίμηση δίχως προηγούμενο», μιλώντας σε ισραηλινό τηλεοπτικό σταθμό.
Σε μια σειρά τοποθετήσεων και ομιλιών του στο Ισραήλ οι οποίες γενικά ερμηνεύθηκαν ως το προοίμιο για την κήρυξη πρόωρων εκλογών, ο Νετανιάχου έχει αναφερθεί σε κινδύνους για την ασφάλεια της χώρας, αναφερόμενος τόσο στη σύρραξη με τη Χαμάς τον Ιούλιο και τον Αύγουστο στη Λωρίδα της Γάζας, όσο και στην αναταραχή στην περιοχή—ιδίως τη δράση των τζιχαντιστών που πλέον έχουν φθάσει ως τα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με τη Συρία. Ο Νετανιάχου έχει επίσης εκφράσει ανησυχίες για μια ενδεχόμενη συμφωνία με το Ιράν που προβλέπει ανεπαρκείς, κατά τον ίδιο, εγγυήσεις όσον αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας στις συνομιλίες που διεξάγει η Τεχεράνη με μεγάλες δυνάμεις. Η προθεσμία για την ολοκλήρωση αυτών των συνομιλιών τυπικά είναι η 24η Νοεμβρίου.
Εξάλλου εντείνονται οι φόβοι για μια ακόμη Ιντιφάντα (εξέγερση) των Παλαιστίνων καθώς πλέον είναι καθημερινά τα βίαια επεισόδια στην Ιερουσαλήμ, εν μέσω των ανησυχιών πως το Ισραήλ θα τερματίσει μονομερώς τη de facto απαγόρευση των εκδηλώσεων λατρείας στο κτιριακό συγκρότημα αλ Άκσα. Ο Νετανιάχου έχει δεσμευθεί να διατηρήσει το status quo εκεί, αλλά οι Παλαιστίνιοι αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερη καχυποψία τις δεσμεύσεις του.
Επιπλέον, προκαλώντας οργή στις τάξεις των Παλαιστινίων και κατηγορίες από μέρους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από την ειρηνευτική διαδικασία, ο Νετανιάχου δεσμεύθηκε προχθές Δευτέρα να επιταχύνει τα σχέδια για την ανοικοδόμηση άλλων 1.000 κατοικιών για εποίκους στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Ο Νετανιάχου απέρριψε τις επικρίσεις στην πολιτική του, χαρακτηρίζοντάς τις «εκτός πραγματικότητας» και υποστηρίζοντας ότι οι Εβραίοι έχουν το δικαίωμα να ζουν οπουδήποτε επιθυμούν στην Ιερουσαλήμ, που η κυβέρνησή του θεωρεί ενιαία και αδιαίρετη πρωτεύουσα της χώρας, κάτι που η διεθνής κοινότητα δεν αναγνωρίζει.
Οι περισσότερες χώρες παγκοσμίως αλλά και το Διεθνές Δικαστήριο θεωρούν ότι οι εποικισμοί που έχει ανεγείρει το Ισραήλ σε περιοχές που κατέλαβε στον πόλεμο του 1967 είναι παράνομοι. Το Ισραήλ το αμφισβητεί και έχει ήδη εποικίσει την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη, όπου πλέον ζουν 500.000 Ισραηλινοί ανάμεσα σε περίπου 2,4 εκατ. Παλαιστίνιους.
Μιχ. Ιγνατίου
