...Πολλούς μπορεί να σκανδαλίζει η πολυτέλεια της Μονής Βατοπαιδίου ως αταίριαστη με τη μοναχική πολιτεία. Κατά την ταπεινή μου κρίση, χρειάζονται και η Έρημος και ο Κήπος της Γεσθημανή, αλλά και το Υπερώον. Για τη Νέα Ιερουσαλήμ, το Άγιο Όρος, το Βατοπαίδι είναι το υπερώον ... Συμβαίνει μάλιστα, εκείνοι που είναι στο Υπερώο ν' ανεβαίνουν συχνότερα τον Γολγοθά, και γι' αυτό βλέπουμε κατά κανόνα, να σηκώνει το βάρος του Σταυρού, συνεχίζοντας τη φιλοξενία, η μεγαλώνυμος αυτή Μονή.
Την προσωπική κατάσταση του ανθρώπου, κανείς δεν την γνωρίζει εκτός από τον ίδιο και τον παντογνώστη Κύριο. Εκείνο, το οποίο άκουσα από τους γεροντότερους της Μονής μας* είναι ότι θέλησαν πριν από ογδόντα χρόνια και έφεραν για ηγούμενο από το Βατοπαίδι, τον πανοσιότατο πνευματικό Βαρθολομαίο, αλλά δεν κατάφεραν ν' ακολουθήσουν την αυστηρότητα της ζωής του πάνω από τρία χρόνια, οπότε και τον παρακάλεσαν να επιστρέψει πίσω -αποκομίζοντας ο ίδιος το κέρδος της ταπείνωσης.
Διακατεχόμενος υπό το ίδιο σκεπτικό,
κι εγώ ο ελάχιστος, συνιστώ πάντα στον εαυτό μου και τους αδελφούς μου αναγνώστες, να μη σπεύδουν να κρίνουν και να βγάζουν επιφανειακά συμπεράσματα. Έχουμε ιστορικές αφηγήσεις που πιστοποιούν ότι πολλές φορές κάτω από τη βασιλική πορφύρα κρυβόταν το τρίχινο ράσο της άσκησης και ότι στα μέγαρα των μεγιστάνων, υπήρχαν ενάρετοι άνθρωποι που μετέρχονταν σκληρή ζωή με νηστεία και ακόμα και χαμαικοιτία (ύπνος στο πάτωμα), ώστε να κυριαρχήσουν πάνω στα πάθη και τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσεως, παρά να γίνουν δούλοι τους.
Μπορεί να δει κανείς και σήμερα στην Ιερά αυτή Μονή, μοναχούς αφοσιωμένους στο καθήκον και την αποστολή τους, που πρωτοστατούν σε έργα φιλαλληλίας και φιλοξενίας, και ακολουθούν την πατροπαράδοτο αγάπη προς τα ιερά γράμματα...
* Η Ι.Μ. Διονυσίου είναι μία απ' τις αυστηρότερες Μονές του Αγίου Όρους...
Αρχιμ. Γαβριήλ Διονυσιάτου, Λαυσαϊκόν του Αγίου Όρους, 2002 (απόδοση αποσπάσματος στη νεοελληνική Ι. Ζήδρος)
