Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2012

Το ισλανδικό... θαύμα!

Το 2009 η οργή ξεχείλιζε στους δρόμους του Ρέικιαβικ. Το πλήθος πετούσε πέτρες στο Κοινοβούλιο και το πρωθυπουργικό μέγαρο. Οι Ισλανδοί ήταν πολίτες μιας χώρας που πτώχευσε... όχι όμως και πολίτες β' κατηγορίας. Για το μικρό διαμάντι του σκανδιναβικού Βορρά τίποτα δεν ήταν ανέφικτο. Η Ισλανδία, που αναβαθμίστηκε από τον οίκο αξιολόγησης Fitch, απέδειξε ότι με μια συνολική πολιτική που προστατεύει τους πολίτες όλα είναι εφικτά. Τώρα οι τράπεζές της διέγραψαν δάνεια των νοικοκυριών που αντιστοιχούν στο 13% του ΑΕΠ της χώρας, μειώνοντας το βάρος χρέους για περισσότερο από το ένα τέταρτο του πληθυσμού της! «Μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα ότι η Ισλανδία κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ στη διαγραφή χρέους νοικοκυριών» δηλώνει ο Λαρς Κρίστενσεν, επικεφαλής οικονομολόγος στην τράπεζα Danske στην Κοπεγχάγη. Επιπλέον, απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας θεώρησε παράνομα τα δάνεια που είναι συνδεδεμένα με ξένα νομίσματα, με αποτέλεσμα να μη χρειάζεται πλέον τα νοικοκυριά να καλύπτουν τις απώλειες από την υποτίμηση της ισλανδικής κορόνας.

Η Ισλανδία ήταν μια από της πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Το 2003 όλες οι τράπεζες ιδιωτικοποιήθηκαν και, με στόχο τις ξένες επενδύσεις, προσέφεραν τους online λογαριασμούς που ονομάστηκαν IceSave και προσέλκυσαν πολλούς μικρούς Βρετανούς και Ολλανδούς επενδυτές. Παράλληλα όμως με την αύξηση των επενδύσεων αυξανόταν και το εξωτερικό χρέος των τραπεζών. Το 2007 το χρέος της Ισλανδίας είχε φτάσει στο 900% του ΑΕΠ. Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 έδωσε το τελικό χτύπημα. Οι τρεις βασικές τράπεζες της Ισλανδίας χρεοκόπησαν. Η κορόνα έχασε το 85% της αξίας της έναντι του ευρώ. Στο τέλος του χρόνου η Ισλανδία κήρυξε πτώχευση.

Η Ισλανδία, η οποία δεν ανήκει στην ευρωζώνη, αντιμετώπισε τη χρεοκοπία της με μια συνολική πολιτική. Υποτίμησε το εθνικό νόμισμα και επέβαλε ελέγχους και περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Η χαμηλότερη ισοτιμία της κορόνας οδήγησε αμέσως στην αύξηση των εξαγωγών και τη μείωση των εισαγωγών. Η οικονομία της χώρας θα αναπτυχθεί φέτος με ρυθμό 2,4%, παρά το γεγονός ότι όλοι οι οίκοι αξιολόγησης, αλλά και το ΔΝΤ, έκαναν αρνητικές προβλέψεις για τη χώρα την περίοδο που αποφάσισε να κηρύξει πτώχευση. Το ισλανδικό Κοινοβούλιο δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα προχωρήσει η δίκη του πρωθυπουργού της κρίσης Γκερ Χάαρντε. Ο ειδικός ανακριτής, πάντως, θα απαγγείλει κατηγορίες σε 90 άτομα για τον ρόλο τους στην κρίση, ενώ άλλοι 200, μεταξύ αυτών οι πρώην CEO των τριών ισλανδικών τραπεζών, θα οδηγηθούν στα δικαστήρια.