Του Ηλία Γ. Σχορετσανίτη
Οικονομολόγου, MSc
«καὶ εἶπεν ὁ λαὸς ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ· τί τοῦτο τὸ γεγονὸς τῷ υἱῷ Κίς; ἦ καὶ Σαοὺλ ἐν προφήταις;» (Α’ ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ 10,11)
Ο «Άγιος της πλατείας Ομονοίας», ένας άνθρωπος που ο Θεός οικονόμησε να στείλει για το σήμερα, για τις δύσκολες ώρες της πατρίδος, ο γέροντας Πορφύριος, είχε πει: «Η εποχή μας είναι σαν την εποχή του Χριστού. Και τότε ο κόσμος είχε φθάσει σε μία αθλία κατάσταση. Ο Θεός, όμως, μας λυπήθηκε. Και τώρα δεν πρέπει ν' απελπιζόμαστε. Βλέπω μέσα από τη συμφορά να εμφανίζεται κάποιος πολύ σπουδαίος άνθρωπος του Θεού, ο οποίος θα συνεγείρει και θα ενώσει τον κόσμο προς το καλό».
Ένας άλλος μεγάλος σύγχρονος Άγιος που όλοι ξέρουνε, αλλά λίγοι έχουνε μπει στον κόπο να μελετήσουνε, ο γέροντας Παΐσιος, είχε πει: «Κι αν μου πουν ότι δεν υπάρχει κανείς Έλληνας, εγώ δεν ανησυχώ. Μπορεί ο Θεός να αναστήσει έναν Έλληνα. Φθάνει και ένας». Όντως, η ιστορία έχει αποδείξει ότι φτάνει και ένας. Η νεότερη Ελλάδα είναι δημιούργημα του ενός. Του πρώτου μεταβυζαντινού μας ηγέτη, Ιωάννη Καποδίστρια. Άρκεσε ένας με ευλογία Χριστού, όπως αποδεικνύουν οι ίδιες του οι επιστολές.
Η σημερινή παγκόσμια πολυεπίπεδη κρίση οφείλεται στην έλλειψη ηγετών. Το αναγνωρίζουν άνθρωποι του πνεύματος, των γραμμάτων και των επιστημών. Τελευταία, το αμερικανικό περιοδικό «foreign policy» ανέδειξε ως ισχυρότερο άνδρα στο παγκόσμιο πολιτικό στερέωμα τον «κανένα» και κατόπιν τον Βλαντιμίρ Πούτιν της αχανούς Ρωσίας! Είναι εντυπωσιακό, αλλά και απογοητευτικό: Παγκόσμιος ηγέτης ανάμεσα σε 200 και πλέον κράτη αναγνωρίζεται ο «κανένας».
Εμείς οι Έλληνες δε χρειάζεται ...
να «ανακαλύπτουμε την Αμερική» συνεχώς. Έχουμε το προνόμιο να στεκόμαστε πάνω στα Ιμαλάια της Φώτισης των Πατέρων της Εκκλησίας και των φιλοσόφων της αρχαίας Ελλάδας. Στο Θείο έργο τού Ομήρου, «Οδύσσεια», απογυμνώνεται η σημερινή πραγματικότητα με αλληγορικό τρόπο. Στο νησί των Κυκλώπων ζούσε ο Πολύφημος, ένας γίγαντας που του ανήκαν τα πάντα επ’ αυτού: τα δέντρα, τα βουνά, τα ζωντανά και νεκρά πράγματα. Δεν υπήρχε νόμος να ρυθμίζει τις σχέσεις του, αλλά το θέλημά του. Το ότι σήμερα οι «πολύ τη φήμη» του διεθνούς κεφαλαίου έχουν συμπεριφορά παγκόσμιου σερίφη προσαρμόζοντας τον κόσμο στις επιθυμίες τους είναι δεδομένο. Όταν το 1% του πληθυσμού κατέχει το 90% του πλούτου, αναφερόμαστε σε κάποιους οικονομικούς κύκλωπες, που συμπεριφέρονται τοιουτοτρόπως. Δε γνωρίζουν ούτε νόμο, γιατί αυτοί διαλέγουν αν θα τον επιβάλλουν ή όχι (βλέπε Λιβύη, Συρία, Ιράκ κλπ), ούτε δίκαιο, γιατί αισθάνονται παντοδύναμοι, ακατανίκητοι, παντοκράτορες.
«Μάθε λοιπόν, οι κύκλωπες δε νοιάζονται τι λέει ο Δίας με την αιγίδα του, μήτε οι μακάριοι θεοί, είμαστε εμείς κατά πολύ πιο δυνατοί!» (στ. 300).
Ο Οδυσσέας πήγε στο νησί του Πολύφημου και φυλακίστηκε εκεί από πειρασμό, για να δει πως ζει, παρ’ ότι ο πραγματικός του πόθος είναι η Ιθάκη. Το ίδιο συνέβη και στους έλληνες: Χρήμα πλαστικό, χρήμα ψεύτικο, χρήμα δανεικό και εύκολο μας βάλανε στον πειρασμό να δούμε πως ζούνε οι φημισμένοι κύκλωπες του κεφαλαίου και να γευτούμε απότομα και άκοπα το νέκταρ του αμερικάνικου ονείρου που ύπουλα μας ταΐζανε. Από γουρουνοτσάρουχα βάλαμε λουστρίνι μονομιάς και αρχίσαμε να φερόμαστε ως Κύκλωπες. Εγωισμός, αδιαφορία για το συνάνθρωπο, μνησίκακος ανταγωνισμός και ασύδοτος πλουτισμός κυριάρχησαν στη σύντομη ζωής μας. Ο Απόστολος Παύλος μας λέγει: «τα πάντα δοκιμάζετε, το καλόν κατέχετε». Εμείς, όμως, δοκιμάσαμε, αφεθήκαμε και εν τέλει χάσαμε την ταυτότητά μας στο νησί του Πολύφημου. Και να που σήμερα είμαστε δέσμιοι στην υγρή και σκοτεινή σπηλιά του περιμένοντας στη σειρά για να γευτεί το μυαλό μας. Γιατί αυτό κατατρώγει πρώτα, καθώς τούτο φοβούνται οι Πολύφημοι της παγκοσμιοποίησης: τους ΙΔΕΟΛΟΓΟΥΣ. Τους πραγματικούς ιδεολόγους και όχι τους δήθεν που εξυπηρετούν άθελά τους το σύστημα, όντας φερέφωνα φυτευτών ιδεολογιών, ανεφάρμοστων στην πράξη, ανασχετικών της ανθρώπινης ελευθερίας και βούλησης. Φοβούνται τους ιδεολόγους της Αλήθειας του Χριστού, της Αλήθειας του Ελληνισμού, της Αλήθειας της Ρωμιοσύνης.
Όταν ο Οδυσσέας ρωτήθηκε από τον Πολύφημο πως τον λένε εκείνος απαντά: «ΚΑΝΕΝΑ με φωνάζει η μάνα και ο πατέρας και όλοι μου οι σύντροφοι»! Ο Κανένας που αναζητά σήμερα η ανθρωπότητα για να βγει από το σκοτάδι του σπηλαίου του Κύκλωπα. Ο Κανένας που είναι ισχυρότερος από τον δυνατότερο του κόσμου τούτου. Ο Κανένας που είναι καταλληλότερος για πρωθυπουργός και στην πατρίδα μας με 51% με δεύτερο τον Αντώνη Σαμαρά τού 16,8% σύμφωνα με δημοσκόπηση του Νοεμβρίου από τη VPRC! Η ανθρωπότητα γνωρίζει πως οι γνήσιοι ηγέτες έχουν όραμα, έχουν Ιθάκη, όπως ο Οδυσσέας. Έρχονται στον κόσμο αυτό ως άγνωστοι μεταξύ αγνώστων και όχι ως βασιλόπαιδες με χρυσοκέντητα πασούμια.
Ο Οδυσσέας ήταν πολυμήχανος, όχι γιατί ήταν φύσει εξυπνότερος, αλλά γιατί ο πόθος του για την Ιθάκη δεν άφηνε το νου του να ξαποστάσει. Πράγματι, μηχανεύτηκε να μεθύσει τον Πολύφημο προσφέροντάς οίνο γλυκό από την αρχαία θρακική πόλη της Μαρώνειας. Ο οίνος του Θεού, το Πνεύμα το Άγιο το Ζωοποιό ελπίζουμε και παρακαλούμε να επιβάλλει μέθη και στους εγκόσμιους Κύκλωπες. Η Πόλη και ο Ναός της του Θεού Σοφίας στη γη είναι και αυτοί στη Θράκη. Τίποτε δεν είναι τυχαίο στον Όμηρο.
Όπως επίσης δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο κορμός που προορίζει ο Πολύφημος ως ρόπαλο είναι από κορμό ελαίας. Της ελαίας από τους χυμούς του καρπού της οποίας ρίχνουμε λάδι στο καντήλι της Παναγιάς. Της ελαίας που αποτελεί σύμβολο της αιωνιότητας. Η ελαία γίνεται από όπλο του γίγαντα, λυτρωτής του Κανένα και των συντρόφων του. Πράγματι, ο Οδυσσέας και τέσσερις σύντροφοί του αναλαμβάνουν να τυφλώσουν τον Πολύφημο. Όπως οι τέσσερις ευαγγελιστές με το Χριστό κεφαλή ανέλαβαν το θείο έργο να τυφλώσουν με το Φως της Αληθείας, τον Ευαγγελικό Λόγο, τους οπαδούς του σκότους, του μισανθρωπισμού και της ειδωλολατρίας και μας οδήγησαν σε ένα κόσμο καινούργιο, ελπίδας και γνώσης.
Δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ο Πολύφημος ήταν μονόφθαλμος. Ένα ον με περιορισμένο οπτικό πεδίο, δηλαδή συμβολίζει τον άνθρωπο που δεν κατέχει την πλήρη γνώση και αλήθεια. Και σήμερα, οι δικοί μας Κύκλωπες ένα μάτι έχουν και το προβάλουν φανερά μέσα σε τρίγωνα και κορυφές πυραμίδων, αλλά και υποσυνείδητα σε τηλεοπτικά μέσα. Νομίζουν ότι ορά και εποπτεύει τα πάντα προστατευμένος από ψηλά, όπως γίγαντας ήταν και ο Πολύφημος. Πνεύμα Άγιο, ένας σύγχρονος Οδυσσέας και μερικοί θαρραλέοι σύντροφοι αρκούν για τον τυφλώσουν με ένα νέο κορμό ελαίας. Ο γέρων Παΐσιος μας λέγει: «Από το κακό που επικρατεί σήμερα θα βγει μεγάλο καλό. Βλέπω μια ελιά. Το ένα της κλωνάρι έχει ξεραθεί, το άλλο το τρώγει η κάμπια και θα ξεραθεί και αυτό. Αλλά πετιέται ένα άλλο βλαστάρι από κάτω που έχει πολύ θυμό (δύναμη) και αναπτύσσεται γρήγορα». Ελπίζουμε, με την ευλογία του Θεού, το βλαστάρι αυτό να γίνει κορμός δυνατός και εύρωστος!
Επιστρέφοντας στην Οδύσσεια, ο Κανένας για να πετύχει το σκοπό του χωρίς να γίνει αντιληπτός, έκρυψε τον κορμό μέσα στην κοπριά έως την κατάλληλη στιγμή. Και σήμερα, η «κοπριά» σε τούτο τον τόπο είναι άφθονη για να κρύψεις όχι κορμό, αλλά καράβι ολόκληρο. Ο Οδυσσέας, ένας ιδεολόγος, όχι μόνο καταφέρνει το πλήγμα στον Πολύφημο, αλλά και οδηγεί τους συντρόφους του στο φως πιασμένος κάτω από «κριό μπροστάρη». Μπροστάρη ψάχνει όλη η ανθρωπότητα, τον άνθρωπο που όχι μόνο θα καταφέρει το πλήγμα στον Πολύφημο, αλλά θα μηχανευτεί και την έξοδο προς το πηγαιμό για την Ιθάκη. Στους σημερινούς ηγετίσκους μόνο δειλούς μπορώ να δω… Ανθρώπους του «ναι σε όλα». Αχυράνθρωπους.
Την περιπέτεια την άρχισε ο Κανένας και την τελείωσε ο Οδυσσέας, ο γιός του Λαέρτη. Από το μελανόχρωμο καράβι του φωνάζει στον Πολύφημο: «Πολύφηµε, αν σε ρωτήσουν ποιος σε τύφλωσε, να πεις ο Οδυσσέας, ο γιος του Λαέρτη απ’ την Ιθάκη!». Τότε απέκτησε μόνον όνομα και υπόσταση. Όταν ολοκλήρωσε το έργο του. «Κανένας» δεν ήταν και ο Ιησούς Χριστός όταν ήρθε στον κόσμο αυτό για να μας λυτρώσει; Γιός του ξυλουργού Ιωσήφ και της αειπάρθενου Μαρίας. Ήρθε στον κόσμο της ύλης ως Ιησούς και έφυγε ως Χριστός, Υιός του Θεού ο Μονογενής!
Το θέμα της Οδύσσειας είναι ο γυρισμός στο σημείο εκκίνησης, ο νόστος για την αγκαλιά του φυσικού μας τόπου. Ποιόν τόπο έχουμε εμείς ως άνθρωποι φτιαγμένοι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού; Ξεκινούμε από Αυτόν γιατί Αυτός μας έπλασε και θέλει καταλήξουμε στην αγκαλιά Αυτού, γιατί εκεί είναι ο φυσικός μας τόπος. Ανήκουμε στο Χριστό. Ενισχυτικά, μας λέγει ο Απόστολος των Εθνών Παύλος: «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός». Όπως ο Οδυσσέας έχει στο μυαλό του την Ιθάκη ξεπερνώντας ανυπέρβλητα εμπόδια, έτσι και εμείς μπορούμε να ξεπεράσουμε τα πάντα όταν έχουμε στο νου μας το Χριστό.
Η περιπέτεια της Ελλάδας στην πορεία για την Ιθάκη της, προσομοιάζει εντυπωσιακά με το ταξίδι του Οδυσσέα. Η σύγχρονη Ελλάδα είναι ο «κανένας» της οικουμένης, πάντα αδικημένη, ταπεινωμένη και προδομένη. Η δική μας Οδύσσεια άρχισε με τη Φιλική Εταιρεία που ιδρύθηκε στην Οδησσό! Την Ιθάκη που αφήσαμε ως γένος δεν την βρήκαμε με την επανάσταση του 1821. Οι λωτοί του εκπαιδευτικού συστήματος, που υποχρεωτικά καταπίνουμε, και η Κίρκη της ευμάρειας, μας έκαμαν να ξεχάσουμε ποιοι είμαστε και ποια είναι η Ιθάκη μας. Επανάσταση σημαίνει «επ’ αναστήνω» και η ρωμιοσύνη με την πρωτεύουσά της δεν αναστήθηκαν ποτέ. Μέχρι τότε, ούτε η επανάσταση θα έχει ολοκληρωθεί, ούτε το χώμα της Ιθάκης μας θα φιλήσουμε. Μέχρι τότε θα πελαγοδρομούμε από Σκύλλα και τη Χάρυβδη της ΕΕ και του ΔΝΤ στις Σειρήνες της επιφανειακής υλικής ευδαιμονίας και φιληδονίας. Ο Γολγοθάς έχει δρόμο ακόμη για τη σταύρωση της Ελλάδας. Σταύρωση, όμως, σημαίνει και ανάσταση. Γιατί θα έρθει εκείνη η μέρα που οι προφήτες μας έχουνε μιλήσει, που θα βγούμε στην Ιθάκη μας και θα κυβερνήσει και πάλι ο «κανένας», ο εκ πενίας βασιλεύς, ο Άγιος βασιλεύς.
«Και ένας Χριστιανός να μείνει μόνο, ο Χριστός θα κάνει το σχέδιό Του», μας λέγει ο γέροντας Παΐσιος. Το σχέδιο του Θεού, δεν είναι άλλο από τη λάμψη της Αλήθειας, της Εκκλησίας και της Ορθοδοξίας. Αυτό, όμως, δε μπορεί να γίνει ούτε από τοπικούς και διεθνείς άρχοντες και «ηγέτες» της πολιτικής, ούτε από τους μίδες του κεφαλαίου και ας νοούν οι ίδιοι ατυχώς ότι έχουν εξουσία. Εξουσία νόμιζε πως είχε και ο Πιλάτος στον Ιησού, αλλά Αυτός του αποκρίθηκε: «Δε θα είχες καμιά εξουσία πάνω μου, αν δε σου είχε δοθεί η εξουσία αυτή από το Θεό». Αν την Αλήθεια την κατείχε αυτός που εξουσιάζει σήμερα τον κόσμο τούτο, θα είχε όνομα, ταυτότητα, γιατί όλοι θα τον αναγνωρίζανε και όλοι θα τον δοξάζανε. Την Αλήθεια, όμως, την κατέχει ο «κανένας». Γι’ αυτό και απογοητεύτηκαν οι εβραίοι τα χρόνια του Χριστού. Δεν μπορούσαν να δεχτούν ως βασιλέα ένα φτωχό και ταπεινό, αλλά τον ήθελαν παντοδύναμο και αλαζόνα. Η Αλήθεια σε αυτόν τον κόσμο είναι συνυφασμένη με τον ταπεινό, με τον Κανένα. «Γνώσεσθαι την Αλήθεια και η Αλήθεια Ελευθερώσει Υμάς». Ο Κανένας είναι φορέας της Αλήθειας που θα μας ελευθερώσει από τα δεσμά του σκότους μας. Του σκότους που στοχεύει για άλλη μια φορά την Ελλάδα και τους έλληνες. Γιατί είμαστε λαός ορισμένος από τον ίδιο το Χριστό (Ιωάν 12, 20-23). Συνεπώς, ο Κανένας δε μπορεί άλλο, παρά να είναι έλληνας και παγκοσμιοποιητής του Χριστού. Ένας έλληνας για όλο τον κόσμο, όπως οι έλληνες δώσανε το φως του πολιτισμού και του Χριστού ελεύθερα σε όλο τον κόσμο.
Μετά την μακρά, αλλά σημαντική αυτή παρένθεση, επανερχόμαστε στο κόσμημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η Οδύσσεια κλείνει με την επέμβαση του θείου, που συμφιλιώνει τα αντίπαλα στρατόπεδα, τους συγγενείς δηλαδή των μνηστήρων με τον Οδυσσέα. Η επέμβαση του θείου έχει ως στόχο την ενότητα, ένα ευτυχισμένο για όλους τέλος. Το ίδιο ζητά και Χριστός μας με την αρχιερατική του προσευχή «Ίνα ώσιν εν». Να είμαστε όλοι ένα, να μονιάσουμε σε τούτο τον κόσμο παραμερίζοντας διαφορές, εθνικές, φυλετικές, θρησκευτικές, ιστορικές δια μέσω της πλατφόρμας των χριστιανικών αξιών και όχι της παγκοσμιοποίησης των Κυκλώπων του χρήματος.
Αυτό, όμως, θα γίνει αφού βάλουμε την πυξίδα προς την Ιθάκη μας. Γι’ αυτό η ανθρωπότητα όλη και η ίδια η Ελλάδα αναζητά τον «Κανένα» της. Τον Κανένα που θα τη βγάλει και πάλι στο αρμένισμα για την Ιθάκη. Τον Κανένα που κυκλοφορεί σήμερα ανάμεσά μας. Τον Κανένα που είναι στο χέρι μας να γίνουμε και σύντροφοί του και φίλοι του και λαμνοκόποι του. Ας αναζητήσουμε λοιπόν ανάμεσα στους ταπεινούς και τους αγίους τον ιδεολόγο του Θεού, τον θαρραλέο, τον μπροστάρη, τον πολυμήχανο, το συνεχιστή της πορείας μας προς την Ιθάκη. Δε θα τον βρούμε ούτε στο υπάρχον πολιτικό σύστημα, ούτε στους κύκλους των ισχυρών του χρήματος. Το καράβι του είναι μελανό και ο νους του αεικίνητος προς την Ιθάκη της ρωμιοσύνης.
Σα να είστε Ηλύσια, σ’ εσάς αρχαία στοιχειά και νέα,
Μακάρια, δοξαστά,
Του Καποδίστρια η ψυχή κι ο ίσκιος του Οδυσσέα
Φιλιούνται ταιριαστά.
Άμποτε από το ταίριασμα και το φίλημά τους
Κάποιος να γεννηθή
Πλάστης, απάνω απ’ τους γκρεμούς κι απάνω απ’ τους θανάτους
Με λόγο ή με σπαθί*
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
* Ο Νουμάς, 29 Μαΐου 1905
http://www.pentapostagma.gr
