ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ
Κυριακή 2 Μαρτίου 2014
Τῆς Τυρινῆς (Ματθ. στ΄ 14-21)
Ἀγαπητοί μας Ἀδελφοί,
Τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, πού θ' ἀκούσαμε σήμερα εἶναι ἕνα μικρό τμῆμα ἀπό τήν Ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου μας, ἡ ὁποία ἐμπεριέχεται στά κεφάλαια 5,6,καί 7 τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ματθαίου. Ὁ Κύριός μας σήμερα, μᾶς προτρέπει νά τηροῦμε τρία βασικά πράγματα, ἐάν θέλουμε νά ζοῦμε κατά τό θέλημά Του.
Τό πρῶτο εἶναι ἡ συγχώρηση ὅσων μᾶς ἔφταιξαν ἤ μᾶς ἔβλαψαν, ὥστε νἀ ἔχουμε δικαίωμα καί ἐμεῖς νά μᾶς συγχωρήσει ὁ Θεός σέ ὅσα φταίξαμε ἤ ἁμαρτήσαμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
Μετά τήν ἀνεξικακία καί τήν συγγνώμη ὁ Χριστός μᾶς ὁμιλεῖ γιά τήν νηστεία, ἡ ὁποία εἶναι ἀληθινή καί πραγματική, ὅταν δέν γίνεται γιά διαφήμιση, ἀλλά ἀπό ἀγάπη στόν Χριστό.
Τό τρίτο πράγμα γιά τό ὁποῖο μᾶς ὁμιλεῖ ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἀποφυγή τῆς φιλοχρηματίας καί τῆς πλεονεξίας, πού κυριεύουν τόν ἄνθρωπο κάθε ἐποχῆς καί τόν κάνουν νά ξεχνάει τήν αἰώνια ζωή στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί νά μένει προσκολλημένος στά γήϊνα, πού εἶναι ὑλικά καί ἐφήμερα.
Μέ μία πρώτη ἀνάγνωση τοῦ εὐαγγελικοῦ κειμένου φαίνεται, πώς ...
ἡ ἀμνησικακία, ἡ νηστεία καί ἡ ἀφιλοχρηματία εἶναι τρία πράγματα ἄσχετα μεταξύ τους. Ἄν ὅμως ἀκούσουμε μέ προσοχή τά λόγια τοῦ Χριστοῦ θά ἀντιληφθοῦμε, πώς ἀνάμεσα σ’ αὐτά ὑπάρχει μία ἐσωτερική συνάφεια, πάνω ἀκριβῶς στήν ἔννοια τῆς νηστείας.
Αὔριο ξεκινάει ἡ ἁγία καί μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἡ ὁποία εἶναι συνώνυμη μέ τή λέξη νηστεία, καθώς ἡ νηστεία ἀποτελεῖ τήν πιό χαρακτηριστική ἔκφραση τῆς περιόδου αὐτῆς. Ἡ νηστεία ὅμως, ὅπως ἀκοῦμε καί στά τροπάρια αὐτῶν τῶν ἡμερῶν δέν εἶναι ἀποχή μόνο ἀπό ὁρισμένες τροφές, ἀλλά ἀποχή καί ἀπό τίς κακίες, ὅπως ἡ πλεονεξία, δηλαδή νά θέλεις ὅλο καί περισσότερα, πολλές φορές εἰς βάρος τῶν ἄλλων καί νά μήν εἶσαι ποτέ εὐχαριστημένος καί μέ τίποτε καί ὅπως ἡ μνησικακία, νά θυμᾶσαι δηλαδή τό κακό, πού σοῦ ἔκανε κάποιος καί νά μήν τόν συγχωρεῖς.
Ἴσως δέν ἔχουμε συνειδητοποιήσει, ὅτι κάθε φορά, πού λέμε στήν προσευχή μας τό «Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς Οὐρανοῖς...» ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό νά μᾶς δώσει κάθε ἡμέρα «...τόν ἄρτον ἡμῶν τόν ἐπιούσιον» καί νά συγχωρήσει τά ὀφειλήματά μας, τά χρέη δηλαδή τῶν ἁμαρτιῶν μας ἀπέναντί Του, ὅπως κι ἐμεῖς συγχωροῦμε ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι εἶναι ὀφειλέτες σ’ ἐμᾶς ἐξαιτίας τῶν ἁμαρτιῶν, πού διέπραξαν εἰς βάρος μας. Ἄν δηλαδή συγχωροῦμε τούς ἄλλους, τότε μόνο μᾶς συγχωρεῖ κι ἐμᾶς ὁ Θεός, καθώς τόνισε καί ὁ Κύριος στό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα.
Ἐξάλλου τό νά συγχωροῦμε ὅσους μᾶς ἔφταιξαν ἤ μᾶς ἀδίκησαν, ἀποτελεῖ καί ἀπαραίτητη προϋπόθεση, γιά νά συμμετάσχουμε στήν Θεία Κοινωνία. Ὁ Ἱερός ὑμνογράφος, σαφέστατα μᾶς τό ὑπενθυμίζει αὐτό, ὅταν στήν Ἱερή Ἀκολουθία τῆς θείας Μεταλήψεως μᾶς προτρέπει καί τά ἑξῆς, μεταξύ ἄλλων: «Μέλλων φαγεῖν ἄνθρωπε Σῶμα Δεσπότου, φόβῳ πρόσελθε μή φλεγεῖ, πύρ τυγχάνει θεῖον δέ πίνων Αἷμα πρός μετουσίαν, πρῶτον καταλάγηθι τοῖς σέ λυποῦσιν, ἔπειτα θαρρῶν μυστικήν βρῶσιν φάγε…». Δηλαδή: «Ἄνθρωπε, προκειμένου νά μεταλάβεις τό θεῖο Σῶμα καί Αἷμα τοῦ Δεσπότη Χριστοῦ, πρῶτα νά συμφιλιωθεῖς μέ αὐτούς, πού σου προξένησαν λύπη! …».
Ὀφείλουμε λοιπόν νά ἐπεκτείνουμε τήν Νηστεία μας καί στά πνευματικά σημεῖα τῆς ζωῆς μας. Ὅταν νηστεύουμε ἀπό τίς τροφές, ὀφείλουμε νά μοιραζόμαστε τό περίσσευμα μέ τούς φτωχούς καί ἀδυνάτους, νά πολεμοῦμε τά πάθη καί τήν ἁμαρτία, ὅπως διδάσκουν οἱ Πατέρες καί νά προσηλώνουμε τήν προσοχή μας στό Θεό, καθώς ἀναμένουμε ἀπό Ἐκεῖνον νά μᾶς χορτάσει καί νά μᾶς ξεδιψάσει, ὅπως ἔκανε μέ τή Σαμαρείτιδα. (βλ. Ἰωάν. δ, 4-52)
Ἐάν ἡ νηστεία μας δέν σημαίνει καί νηστεία ἀπό τήν ἁμαρτία καί τά πάθη καί δέν γίνεται πρόξενος φιλανθρωπίας, τότε ἐκπίπτει καί γίνεται ἁπλῶς μία δίαιτα, ὅπως εὔστοχα παρατηρεῖ ὁ Μέγας Βασίλειος στούς δύο μνημειώδεις λόγους του περί Νηστείας.
Ἡ νηστεία δέν εἶναι ἀρετή γιά νά τήν βλέπουν οἱ ἄνθρωποι καί νά δοξάζουν τόν Θεό, ἀλλά μία ἄσκηση πνευματική. Ἡ νηστεία εἶναι μιά πράξη λατρείας τοῦ Θεοῦ, μέσον γιά τήν κοινωνία μαζί Του, ὁ τρόπος κι ὁ δρόμος γιά νά φθάσουμε στήν ἁγιότητα.
Καί βέβαια δέν χρειάζεται νά ἐπιστρατεύσουμε ἐπιχειρήματα γιά νά πείσουμε κάποιον νά νηστεύσει. Διότι σ’ ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς μᾶς ἀρκεῖ τό γεγονός, πώς ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὄχι μόνο ὁμιλεῖ γιά τήν Νηστεία καί μᾶς διδάσκει ὅτι εἶναι τρόπος λατρείας τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τό ὅτι ὁ Ἴδιος, ἄν καί δέν τό εἶχε ἀνάγκη νήστεψε σαράντα μέρες καί σαράντα νύχτες, πρίν ξεκινήσει τό ἐπί γῆς ἔργο Του γιά τήν σωτηρία μας. Ἐξάλλου καί ὅλοι οἱ Ἅγιοί μας εἶχαν πάντοτε σύντροφό τους τήν Νηστεία.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος πεινάει ἀπό τή νηστεία, πού ἐπέβαλε στόν ἑαυτό του γιά τήν ἀγάπη καί τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ καί θυσιάζει τό θέλημά τῆς ἄνεσης καί τοῦ συμφέροντός του γιά τήν Νηστεία, τοῦτο εἶναι λατρεία, πού τήν δέχεται ὁ Θεός. Ἡ νηστεία δηλαδή εἶναι κι αὐτή μιά πράξη λατρείας τοῦ Θεοῦ.
Σήμερα περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή ἔχουμε ἀνάγκη νά νηστεύσωμε. Μᾶς λείπει στή σύγχρονη ἐποχή μία νηστεία, πού θά εἶναι πρώτα ἀπό ὅλα ἄρνηση τοῦ κάθε περιττοῦ, τῆς ὅποιας πλησμονῆς καί τῆς σπατάλης τῶν ἀποθεμάτων τῆς ψυχῆς μας καί τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν. Ἔχουμε ἀνάγκη μία νηστεία, πού θά σημαίνει κόβω ἀπό τή ζωή μου καί σταματῶ νά πράττω ὅ,τι μέ χωρίζει ἀπό τόν Χριστό, εἴτε σχετίζεται μέ τίς διατροφικές μου συνήθειες, εἴτε ἀπαντάει στήν πράξη τῆς ζωῆς μου. Καί κάνω τήν νηστεία αὐτή μέ εὐχαρίστηση. Ζητῶ καί τή συμβουλή τῆς Ἐκκλησίας, ἄν κάτι δέν κατανοῶ, ὥστε νά νηστεύω, ὄχι ἐπειδή πρέπει, ἀλλά ἐπειδή ἀγαπῶ τόν Χριστό.
«Τό στάδιο τῶν ἀρετῶν ἔχει ἀνοίξει, ὅσοι θέλετε νά ἀθληθεῖται ἐλάτε μέσα σ’ αὐτό...» Μέ αὐτά τά λόγια ἡ Ἐκκλησία, μᾶς καλωσορίζει στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή μέ τά πνευματικά ἀγωνίσματα τῆς νηστείας, τῆς προσευχῆς καί τῆς μετανοίας. Ἄς ἀγωνισθοῦμε μέ ταπεινό φρόνημα, διακριτικά καί θεάρεστα, μέ τή βεβαιότητα, ὅτι Θεός θά ἀποδώσει στόν καθένα τό ὀφειλόμενον.
Ἄς μή δειλιάσουμε ἐξαιτίας τοῦ μεγέθους καί τοῦ ὄγκου τῶν ἀγωνισμάτων. Ὁ καθένας μέ τή δύναμή του ἄς ἀγωνισθεῖ κι ὁ Θεός θά σκεπάσει μέ τή χάρη του τόν ἀγῶνα μας, ἀφοῦ γίνεται γιά τήν ἀγάπη Του. Διότι εὐτυχῶς «ἡ μεγαλύτερη φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, εἶναι πώς ὄχι ἀνάλογα μέ τό ἀποτέλεσμα, ἀλλά ἀνάλογα μέ τή διάθεση καί τήν προαίρεση μετράει ὁ Θεός τήν ἐπίδοσή μας καί παρέχει τήν εὐλογία Του.»
Καλή καί εὐλογημένη ἡ ἐπί θύραις Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἀμήν
