Ο Ιερομόναχος π. Νικόλαος Κουμεντάκης, σημάδεψε αναμφίβολα την πνευματική ζωή τής Ανατολικής Αττικής, με επίκεντρο το Μάτι, κατά τα τελευταία τουλάχιστον 50 χρόνια. Γεννηθείς το 1921 στο Ρέθυμνο, ήταν το 12ο παιδί τού Ιερέως Χαραλάμπους και της πρεσβυτέρας Ευαγγελίας. Μετά από 46 χρόνια ιεραποστολικής εκδοτικής δράσης, μαζί και με τον νυν Αρχ. Αλβανίας Αναστάσιο Γιαννουλάτο, χειροτονήθηκε Ιερέας όντας ο 77ος κρίκος μίας μακράς αδιάσπαστης ιερατικής αλυσίδας Κρητών λευιτών, της οποίας τα ίχνη ξεκινούν από το 1475 στο Σπήλι Ρεθύμνου.
Αφού υπηρέτησε τον Άγιο Γεώργιο Καρίκη, και την Ελευθερώτρια Κεφαλαρίου, τοποθετήθηκε εφημέριος στο Μάτι Αττικής το 1971 στο εκκλησάκι τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου στο Μάτι. Όταν αποφάσισε, θεία εμπνεύσει, να χτίσει νέο μεγαλύτερο Ναό τής Παναγίας στο Μάτι -κάτι που είχε "κακοφανεί" σε διάφορους συντοπίτες μας ως... υπερβολικό για το μικρό Μάτι- ο π. Νικόλαος έλεγε ότι στο τέλος, το Μάτι θα αποδειχθεί μεγάλο και ο Ναός μικρός. Ό,τι του είχε πει δηλαδή κι ο μεγάλος Άγιος τής εποχής μας, Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, όταν τον είχε επισκεφτεί στον Ωρωπό τη δεκαετία του 1970. Του λόγου το ασφαλές, φάνηκε από νωρίς. Αμέσως μετά την αποπεράτωση τού νέου κατάλευκου Ιερού Ναού τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, χαρακτηριστικό στολίδι τής ευρύτερης περιοχής, τον οποίο επισκέπτονταν Κυριακές και γιορτές οικογένειες από όλη την Αττική.
Επρόκειτο για άμεμπτο ηθικά άνθρωπο, υψηλής πνευματικής αξίας, με πολλή αγάπη για τον συνάνθρωπο, ακόμα και για τους εχθρούς του. Ασκητικός ο ίδιος, εύχαρης πάντοτε, ακόμα και στις πιο δύσκολες προσωπικές του στιγμές. Όλοι εμείς που ήμασταν κοντά του και δραστηριοποιηθήκαμε ειρηνικά, αλλά πειστικά προς υπεράσπιση του, θυμόμαστε την καρτεροσύνη με την οποία υπόμεινε την περίοδο των κατά κυριολεξία διωγμών που προσπάθησε να του επιφέρει ο τότε Μητρ. Αττικής Παντελεήμων, που ήθελε να τον αντικαταστήσει για λόγους που έγιναν γνωστοί στο μέλλον και σχετίζονταν με το ποιόν τού ατυχούς εκείνου Δεσπότη.
Προσωπικά, άρχισα να συναναστρέφομαι τον π. Νικόλαο στο Μάτι, πριν από...
32 χρόνια περίπου σε ηλικία 16 ετών, και αμέσως αντιλήφθηκα μία ξεχωριστή χάρη (και χαρά) που τον συνόδευε και την οποία ήθελα να ψηλαφίσω καλύτερα, ειδικά υπό την επιρροή τής εφηβικής μου περιέργειας για οτιδήποτε ξεχωριστό. Άλλωστε, δεν ήταν και λίγες οι φορές που ο ίδιος εθεάθη προσωπικά αλλά και μαζικότερα, μετά από Θεία Λειτουργία να περιλούζεται με φως, με μία λάμψη στο πρόσωπο του που σίγουρα δεν ήταν αυτού του κόσμου. Ο δε κατανυκτικός τρόπος με τον οποίο λειτουργούσε στα Θεία Μυστήρια, εγκλώβιζε και επηρέαζε ακόμα και ανθρώπους μακράν της Εκκλησίας που τύχαινε να παρευρίσκονται για κοινωνικούς λόγους. Μάρτυρες όλων αυτών και πολλοί συγγενείς μου, καθότι σχεδόν σε όλα τα μυστήρια τής οικογενείας είχαμε την ευλογία να παρίσταται.
Ο ίδιος ζούσε πάντα ασκητικά, δίπλα στον Ιερό Ναό του Ματιού. Οι ευκαιρίες που είχα να τον συναναστρέφομαι μόνος, όταν με φώναζε να φροντίσουμε τα αμπελάκια και τις ντομάτες στον μικρό κήπο του από τον οποίο τρεφόταν κατά κύριο λόγο, κατά την ιεροτελεστία των μικρών έκτακτων εκδρομών σε άγνωστες βραχώδης παραλίες για να βουτήξει και να χαθεί μέσα στα νερά τής θάλασσας, (σε ανησυχητικό βαθμό) μακριά από τα μάτια των ανθρώπων και η κρητική ιδιοσυγκρασία του, θα μου μείνουν αξέχαστες και είναι σίγουρα και ο λόγος που έφτασε τα 100 χρόνια επίγειας ζωής. Τα τελευταία χρόνια είχε αποσυρθεί από τις πολλές κοινωνικές συναναστροφές λόγω προβλημάτων υγείας, αλλά διατελούσε πνευματικός Ιερών Μονών, όπως του Αγίου Εφραίμ στη Νέα Μάκρη.
Αξέχαστες στη μνήμη πολλών, είναι και οι υπό την αιγίδα του ομιλίες και συνάξεις με Καθηγητές και Αγιορείτες πατέρες που διοργανώναμε ως νέοι τα καλοκαίρια, στη διπλανή αίθουσα από το κελλάκι του στο Μάτι, όπως η επίσκεψη εκεί τού Γέροντα Ιωσήφ τού Βατοπαιδινού, ενός ακόμα κατ’ ομολογίαν σύγχρονου Οσίου. Ο Γέροντας Ιωσήφ, αφού παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία μες στο Ιερό, μετά το "Δι' ευχών" βγαίνοντας μάς είπε "δοξάζω τον Θεό που υπάρχουν ακόμα τέτοιοι Ιερείς!"
Τελευταία φορά που συνάντησα τον π. Νικόλαο ήταν στο σπιτάκι του στο Μάτι, το 2019, για να μιλήσουμε για τη μεγάλη πυρκαγιά του 2018 και για να του δώσω δύο βιβλία μου για το Άγιο Όρος και τη Μάχη τής Κρήτης που του άρεσαν πολύ. Έλαμπε ολόκληρος καθισμένος στην καρέκλα τού κελιού του. Το βράδυ τής 23 Ιουλίου 2018, τον είχαν πάρει από το Μάτι σχεδόν με το ζόρι δύο πνευματικά του παιδιά. Φεύγοντας τους είπε ότι ο Ναός δεν θα πάθει απολύτως τίποτα και μία φίλη τους που κινδύνευε θα τα καταφέρει και θα σωθεί. Όπως εκμυστηρεύθει σε μία μοναχή τής περιοχής, η οποία το μοιράστηκε μαζί μου, στο σπίτι ενός ιερέα στη Νέα Μάκρη που τον πήγαν για να διανυκτερεύσει, ομολόγησε πως "έβλεπε" συγκλονισμένος και τρομοκρατημένος τις ψυχές των θυμάτων να φεύγουν προς τα ψηλά συνοδεία αγγέλων. Από τότε, ο π. Νικόλαος θεωρούσε τους 102+ νεκρούς στο Μάτι, ως μαρτυρικώς τελειωθέντες. Το επόμενο πρωί, κι αφού είχε μείνει άγρυπνος όλη τη νύχτα, ο 98χρονος Ιερομόναχος επέστρεψε στο Μάτι για να δοξάσει με δάκρυα τον Θεό διότι πράγματι βρήκε τον Ναό και τα πέριξ σπίτια άθικτα, χωρίς να έχουν καψαλίστεί καν τα φύλλα των δέντρων του από τη μεγαλύτερη αστική πυρκαγιά του 21ου αιώνα.
"Πριν φύγεις να πας να υπογράψεις έξω" μου είπε με βλέμμα παιδιού που κάτι σκαρώνει.
"Τι να υπογράψω πάτερ μου, πού;" τον ρώτησα ακολουθώντας το παιχνίδι του...
"Έξω, έξω εκεί αριστερά, πήγαινε και θα δεις. Θα σου πει η κυρία Μαρία!" με παρότρυνε δίνοντάς μου την ευχή του και κοιτώντας με, με το φωτεινό του βλέμμα.
Βγαίνοντας έξω από το δωμάτιο του, στον διπλανό χώρο, είπα στην κυρία Μαρία από την Γεωργία που τον διακονούσε τα τελευταία έξι χρόνια ότι "μου είπε ο π. Νικόλαος να υπογράψω κάπου".
"Ααα, ναι... εδώ! Ελάτε!" κι άνοιξε ένα κουτί με γλυκά λέγοντας μου να πάρω οπωσδήποτε. Και τότε, θυμήθηκα ότι από τον π. Νικόλαο δεν έφευγε ποτέ κανείς χωρίς γλυκίσματα, πνευματικά και υλικά. Βγαίνοντας τον ευχαρίστησα από μακριά και τον είδα να με κοιτάει με ένα λαμπερό και σκανταλιάρικο χαμόγελο.
Ο π. Νικόλαος, μετά από ένα ατύχημα που είχε από ορθοστατική πίεση, ζαλίστηκε και έπεσε πάνω στην τζαμαρία τής εξωτερικής πόρτας τού δωματίου του, στις 24 Ιουλίου 2020. Τραυματίστηκε βαριά και αναγκάστηκε να υποστεί πολύπαθες επεμβάσεις ακόμα και στο πρόσωπο, τις οποίες υπόμεινε αγόγγυστα.
Ανήμερα, 15 Αυγούστου, ημέρα τής πανήγυρης τού Ιερού Ναού τής Κοίμησης τής Θεοτόκου στο Μάτι, στην υπηρεσία τού οποίου αφιέρωσε όλη του τη ζωή, η Μητέρα τού Θεού, στη γιορτή της, τον κάλεσε κοντά της για να ανταμείψει αιώνια τους κόπους που κατέβαλλε για την Τιμή της.
Ο π. Νικόλαος έπαθε ανακοπή στο στρατιωτικό νοσοκομείο που νοσηλευόταν. Οι γιατροί προσπάθησαν να τον επαναφέρουν και να τον κρατήσουν στη ζωή για λίγες ώρες, αλλά πολύ αργά το βράδυ, η ψυχή του δραπέτευσε προς τη Ζωή. Το τελευταίο διάστημα πριν το ατύχημα, πνευματικά παιδιά που πήγαιναν να τον ασπαστούν και να του μιλήσουν, τον έβλεπαν να τους χαιρετά χαμογελώντας και να δείχνει με το δάχτυλο προς τα άνω.
Μαρτυρίες σημείων υπάρχουν πολλές, όπως η ακτίνα φωτός που έβγαινε ένα βράδυ από την εικόνα τής Παναγίας στον τοίχο απέναντι από το κρεβάτι του η οποία τον περιέλουζε, τις οποίες συγκεντρώνουμε και παρακαλούμε πολύ όποιος επιθυμεί μπορεί να μας τις κοινοποιήσει στο παρακάτω e-mail ώστε να μην χαθούν στο διάβα τού χρόνου και να εκδοθούν προς Δόξαν Θεού και ωφέλεια των συγχρόνων πιστών τής προφητευμένης αυτής εποχής που διάγουμε.
Η ευωδία που διαχύθηκε μες στο νοσοκομείο, το χρώμα και η χαρακτηριστική ευκαμψία τού αιωνόβιου σκηνώματος του (τα χέρια του ήταν σαν ζωντανού κοιμώμενου ανθρώπου) επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι μας λίγο ή πολύ γνωρίζαμε: ότι ο π. Νικόλαος Κουμεντάκης είχε καταστεί σκεύος εκλογής τής Χάριτος τού Θεού.
Θεού θέλοντος, με αφορμή αυτή την διαδικτυακή σελίδα και εκείνη που έχει δημιουργηθεί στο Facebook, ελπίζουμε πως θα είμαστε σε θέση σύντομα, συγκεντρώνοντας ολοένα και περισσότερες μαρτυρίες, να αναφερθούμε, είτε εμείς είτε η Μονή τού Αγίου Εφραίμ, εκτενέστερα στα θαυμαστά σημεία που σχετίζονται με τη βιωτή, και ήδη με την κοίμηση, του αγιασμένου Ιερέα τού Ματιού, τις μεσιτείες τού οποίου μαζί με την χορεία των σύγχρονων οσίων μορφών χρειαζόμαστε ολοένα και περισσότερο στην προφητευμένη εποχή μας.
Οι ευχές του ας μας συνοδεύουν πάντοτε!
Ετάφη στην Ιερά Μονή Αγ. Εφραίμ, Νέας Μάκρης.
*Ο Γιώργος Γ. Σπανός είναι Σύμβουλος Ναυτιλιακών & Καινοτόμων Επιχειρήσεων και Συγγραφέας.
(george.g.spanos@gmail.com)
