Η απογραφή των Ιταλών, απάντηση στην Αγκυρα

Πολύμηνη έρευνα της «Κ» στα Γενικά Αρχεία του Κράτους στη Ρόδο για τα Δωδεκάνησα.

Της Σοφιας Παπαιωαννου

Ιστορικά στα Δωδεκάνησα, τόσο επί τουρκοκρατίας όσο και επί ιταλοκρατίας, η απογραφή ανθρώπων, περιουσιών και ζώων ήταν πάντα συνδεδεμένη με κακό. Σήμαινε συνήθως την αναγκαστική κατάταξη των Δωδεκανησίων στον στρατό του κατακτητή. Οι άνδρες κρύβονταν στα ξερονήσια για να μην απογραφούν και οι ντόπιοι έκρυβαν στοιχεία της περιουσίας τους. Οι απογραφές που πραγματοποίησαν όμως οι Ιταλοί στα Δωδεκάνησα την περίοδο της κατοχής των νησιών από το 1912 ώς το 1943 αποδεικνύεται σήμερα ανεκτίμητος θησαυρός για το Αιγαίο, τα νησιά και τις βραχονησίδες του και τις κατά καιρούς «αμφισβητήσεις» βραχονησίδων από τους Τούρκους.

Οι ίδιοι οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν τα στοιχεία από τις απογραφές για να διευκολύνουν τα σχέδιά τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια ολοκληρωμένη απογραφή στα νησιά που πραγματοποίησε ο επίσημος επιτετραμμένος της ιταλικής κυβέρνησης δρ Ερμάνο Αρμάο, το 1922, εξαφανίστηκε αργότερα από τους ίδιους τους Ιταλούς όταν είδαν ότι δεν εξυπηρετούσε πια τα σχέδιά τους. Οταν την εξουσία στην Ιταλία ανέλαβε ο Μουσολίνι που είχε καταστήσει σαφές ότι δεν θα επιστρέψει τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Τα Δωδεκάνησα είχαν ονομαστεί Ιταλικά Νησιά του Αιγαίου και προκειμένου να εξιταλιστούν έπρεπε να αποκρύψουν το πόσοι Ελληνες υπήρχαν και τους ανέφεραν μόνο ως ορθόδοξους. Μάλιστα απαγόρευσαν και στον ίδιο τον δρα Αρμάο, που πραγματοποίησε την απογραφή, να κατέχει αντίγραφο του βιβλίου του. Η απογραφή όμως αυτή, καθώς και πλήθος άλλων εγγράφων, βρίσκονται σήμερα φυλαγμένα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους στη Ρόδο όπου φυλάσσονται τα Αρχεία των Ιταλών της ιταλοκρατίας.

Κορυφαίος υπουργός είχε ζητήσει στο παρελθόν να ανασύρουν από τα ΓΑΚ Δωδεκανήσου την ιταλική απογραφή του 1922, καθώς και έγγραφα για συγκεκριμένες βραχονησίδες του Ανατολικού Αιγαίου για να συμπεριληφθούν στα αρχεία της νομικής υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών. Η έρευνα διήρκησε τρεις μήνες και τα έγγραφα που βρέθηκαν παρουσιάζει σήμερα η «Κ».

Παρ' ότι το καθεστώς των Δωδεκανήσων και των βραχονησίδων τους δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, διότι βασίζεται σε διεθνείς συνθήκες και τίτλους, οι Τούρκοι κατά καιρούς ισχυρίζονται ότι νησίδες και βραχονησίδες που περιγράφονται στις διεθνείς συνθήκες ως «εξαρτώμενες» ή «παρακείμενες» των μεγάλων νησιών, ανάλογα ποια συνθήκη διαβάζει κανείς, και από την στιγμή που οι βραχονησίδες δεν κατονομάζονται είναι για τους Τούρκους αμφισβητούμενες. Αυτό εξάλλου το επιχείρημα αναδείχθηκε και στην κρίση των Ιμίων, παρ' όλο που οι βραχονησίδες ήταν και κατά όνομα καταγεγραμμένες ως παραχωρημένες στην Ελλάδα, όπως φανερώθηκε.

Το 2004 είχε κυκλοφορήσει στην Τουρκία ένα βιβλίο της Τουρκικής Ακαδημίας Ιστορίας γραμμένο από δύο Τούρκους ιστορικούς με τίτλο «Ζώνες του Λυκόφωτος στο Αιγαίο - τα μη λησμονημένα τουρκικά νησιά». Στο βιβλίο καταγράφονται σαφώς τα επιχειρήματα της Τουρκίας για τα «αμφισβητούμενα νησιά και βραχονησίδες του Αιγαίου» και παρουσιάζεται και ο σχετικός χάρτης με τις νησίδες και θαλάσσιες περιοχές «που δεν έχουν παραχωρηθεί στην Ελλάδα».

Oι Τούρκοι δεν αμφισβητούν μόνο βραχονησίδες που βρίσκονται κοντά στα τουρκικά παράλια, αλλά πολύ σημαντικές βραχονησίδες στη μέση του Αιγαίου. Αυτές ακριβώς οι βραχονησίδες, που βρίσκονται πολύ μακριά από την ξηρά, οριοθετούν και μία πολύ μεγάλη θαλάσσια περιοχή γύρω τους. Σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας μία βραχονησίδα που μπορεί να στηρίξει αυθύπαρκτη οικονομική ζωή κατέχει και υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη).

Το σύμπλεγμα των τριών νησίδων της Σύρνας στο κέντρο του νοτίου Αιγαίου κάτω από την Αστυπάλαια είναι μία από τις περιοχές, που σύμφωνα με τον τουρκικό χάρτη είναι «αμφισβητούμενη». Τα νησάκια αυτά ακριβώς επειδή είναι απομακρυσμένα από τις ακτές έχουν μία πολύ μεγάλη ΑΟΖ γύρω τους. Στα ιταλικά αρχεία έχουν βρεθεί ένα πλήθος από έγγραφα που αφορούν τη Σύρνα, καθώς και τα στοιχεία απογραφής του πληθυσμού. Στο έγγραφο της απογραφής του 1922 διαβάζουμε χαρακτηριστικά ότι όλοι οι κάτοικοι της Σύρνας είναι ορθόδοξοι (δηλαδή Ελληνες) και στο νησί δεν υπάρχει κανένας μουσουλμάνος.

Πρός τά «ὀργισμένα νιάτα»

Σαράντος Καργάκος

10/6/2011



Ἔγραφα –πᾶνε 40 χρόνια τώρα- στά διδακτικά μου βιβλία ὅτι νέος πού ζῆ χωρίς ἰδανικά εἶναι κέλυφος χωρίς οὐσία. Κι ἀκόμη ὅτι: νέος θά πεῖ νά εἶσαι αὐθόρμητος, νά στέκεσαι κοντά στίς πηγές τῆς ζωῆς, νά τολμᾶς νά κάνεις αὐτό πού δέν τολμοῦν νά κάνουν οἱ ἄλλοι.

Οἱ μεγάλοι σᾶς ἔκαναν ἱκανούς νά μήν μπορεῖτε νά κάνετε τίποτε· οὔτε καί νά ἐπαναστατήσετε. Οἱ ἐτήσιες ἐξεγέρσεις σας μέ τή μορφή «καταλήψεων» εἶχαν χαρακτῆρα ἐθιμικοῦ φαινομένου. Κάτι σάν φολκλορική «ἀτρξιόν». Δίνατε τή μάχη γιά νά γίνετε χειρότεροι. Γιά νά ἀποκτήσετε δικαιώματα πού τελικά ἀποδείχθηκαν συναλλαγματικές χωρίς ἀντίκρυσμα.

Ἡ τωρινή ἐξέγερση εἶναι ἕνα μήνυμα ὑγείας καί ἐλπίδας. Ὅτι δέν εἶναι «σβησμένες ὅλες οἱ φωτιές οἱ πλάστρες μές στή χώρα», ὅπως λέει ὁ Παλαμᾶς. Ἀλλά χρειάζεται μεγάλη προσοχή, γιά νά μήν πέσετε, νέοι μου, θύματα αὐταπάτης, ὅπως ἔπεσε ἡ δική μου γενιά. Φυλαχτεῖτε ἀπό τούς ψευδαποστόλους πού σᾶς πλησιάζουν καί σᾶς θωπεύουν στ’ αὐτιά. Φυλαχτεῖτε ἀπό αὐτούς πού κάποτε ἔφαγαν καλά, ἔκαναν μέσα σέ ἀνώμαλες καταστάσεις ραγδαῖες καριέρες καί τώρα ἐμφανίζονται ξανά σάν σταυροφόροι κάποιου ἰδανικοῦ πού σᾶς τό προσφέρουν δωρεάν, ὥσπου νά κάνουν κι ἐσᾶς θύματα ἀπάτης. Καί νά κλειστεῖτε, ὅσοι δέν θελήσετε νά βολευτεῖτε, μέσα στό κέλυφος μιᾶς βαθειᾶς σιωπῆς.

Νέοι, μή στρέφετε πρός τό στῆθος σας τό ξίφος τῆς ὀργῆς σας. Θωρακίστε τήν καρδιά σας, ἐλέγξατε τά συναισθήματά σας. Ἡ ὀργή δέν βλάπτει κανέναν περισσότερο ἀπό αὐτόν πού τήν ἔχει. Ἡ ἀγανάκτησή σας εἶναι δικαιολογημένη, διότι εἴσαστε δεινά προδομένοι ἀπό ἐκείνους πού σᾶς ἔμαθαν νά μισεῖτε τήν πατρίδα σας, νά μισεῖτε τήν ἱστορία σας, νά περιφρονεῖτε τή γλῶσσα σας. Νά ποδοπατᾶτε τά σύμβολα γιά τά ὁποῖα οἱ πρόγονοί σας ἔχυσαν τό αἷμα τους.

Νέοι, συνεχίστε ἀλλά στοχαστεῖτε. Διαβάστε πολύ προτοῦ προχωρῆστε. Ἀφῆστε τά συνθήματα. Εἶναι σάν τά βεγκαλικά. Μέ αὐτά γαλουχήθηκαν πολιτικά οἱ πατέρες σας. Δεῖτε πῶς κατάντησαν τή χώρα μας. Νά δέχεται σάν παράσημο τή βρισιά τοῦ ἀνεκδιήγητου Στρώς Κάν. Νέοι, μή βεβηλώνετε μνημεῖα, ὅπως κάποιοι βεβήλωσαν τή ζωή σας. Βγάλτε τή λέξη μέ τά τρία ἄλφα ἀπό τό λεξιλόγιό σας. Χωρίς νά τό συνειδητοποιεῖτε, τό κάνατε ἔθνική ταυτότητα.

Νέοι, μήν ἀποδεχθεῖτε τή βαναυσότητα μέ τήν ὀποία κυβερνιέται ὁ κόσμος. Μή γίνετε χυδαῖοι σάν ἐκείνους πού σᾶς γαλούχησαν ἠθικά καί πνευματικά. Μήν εἴσαστε ἀφελεῖς, ὅπως ἐμεῖς. Δέν μπορεῖτε νά διδάξετε μεταμέλεια στούς πολιτικούς. Μή ζητᾶτε τή λύση ἀπό αὐτούς. Οὔτε ἀπό τά «κανάλια» πού σᾶς κάνουν θέαμα. Τά «κανάλια» ἔχουν περισσότερο βοῦρκο κι ἀπό τήν πολιτική.

Ἡ λύση εἴσαστε σεῖς. Ἡ λύση βρίσκεται μέσα σας. Πρέπει ὅμως νά ψάξετε βαθειά. Τό «ἔνδον σκάπτειν» εἶναι μιά διαιώνια ἀρχή. Το σκαπτικό ἐργαλεῖο τῆς ψυχῆς εἶναι τό καλό βιβλίο μέ τή βαθειά σκέψη καί βαρύ προβληματισμό. Αὐτά πρέπει νά εἶναι γιά σᾶς τό βαρύ πυροβολικό. Καλό εἶναι τό διαδίκτυο, ἀλλά ἡ μεγάλη ἐπανάσταση - ὅπως καί στό παρελθόν- θά ξεπηδήσει ἀπό τό βιβλίο. Κι ἐννοῶ τό καλό καί ὄχι τό σαχλό βιβλίο. Τό βιβλίο μέ τά γερά ἑλληνικά κι ὄχι μέ τά «γκρίκλιζ» πού πορνεύουν τή σκέψη σας.  

Αναδημοσίευση από το www.sarantoskargakos.gr