Τον ερχόμενο Ιούνιο θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, απ’ τις Εκδόσεις Εν Πλω, σε συνεργασία με τον Athos Press, ΝΥ, ένα βιβλίο που ενώ έχει δοξάσει την ελληνική ψυχή σε περισσότερους από 500.000 αναγνώστες παγκοσμίως -ακόμα και το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ προέβη σε ειδική έκδοση, για το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα- δεν έχει εκδοθεί ποτέ στην Ελλάδα. Η ελληνική έκδοση του βιβλίου Dare to be Free, είναι γεγονός, εβδομήντα χρόνια μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου!
Πρόκειται για μία απ’ τις συγκλονιστικότερες αληθινές ιστορίες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που βλέπει για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας στη χώρα μας, στην οποία εκτυλίχθηκε επτά δεκαετίες πριν.
Η περιπέτεια του Νεοζηλανδού ‘Σάντυ’ Τόμας, δεν εξακολουθεί, απλώς, να παραμένει και σήμερα τόσο συναρπαστική όσο όταν πρωτοεκδόθηκε το 1951, αλλά η ελληνική έκδοση της, δεν θα μπορούσε να γίνει σε πιο επίκαιρη στιγμή, αφού η χώρα μας βρίσκεται, για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αντιμέτωπη και πάλι έναντι στις ασφυκτικές γερμανικές επικυρίαρχες προθέσεις και οι Έλληνες καλούνται να προτάξουν τις ανεξίτηλες υλικές και ηθικές καταστροφές που επιτέλεσαν οι Γερμανοί στην ελληνική επικράτεια, κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής -στο βιβλίο αυτό αναφέρονται άγνωστες μέχρι τώρα ναζιστικές θηριωδίες σε χωριά της βορείου Ελλάδας.
Η ιστορία αυτή, έχει γραφτεί απ’ την αρχή μέχρι το τέλος, με αφοπλιστική αυτογνωσία, ειλικρίνεια και χωρίς ίχνος υπερβολής, παρόλες τις απρόσμενες καταστάσεις και τις ευχάριστες ή δυσάρεστες εκπλήξεις που επιφύλασσε στον πρωταγωνιστή της η εξαντλητική περιπέτεια του, μέχρι την τελευταία στιγμή. Δεν έχει ως αυτοσκοπό να προβάλλει απλά τον ηρωισμό ενός στρατιώτη, έστω κι αν άφησε οικειοθελώς τα αγαπημένα του πρόσωπα στην άλλη άκρη της Γης για να έρθει να πολεμήσει στην Ελλάδα τους Ναζί, αλλά καταγράφει και αναδεικνύει τον ηρωισμό των απλών Ελλήνων πολιτών και των Αγιορειτών Μοναχών, που ως αφανείς ήρωες έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή τους, την οικογένεια ή την αδελφότητα τους, για να υποθάλψουν και να φυγαδεύσουν άγνωστους και κατατρεγμένους μαχητές, που αγωνίζονταν απεγνωσμένα να ξεφύγουν απ’ τον εχθρό και να επανενωθούν με τις δυνάμεις τους.
Η εξιστόρηση ξεκινάει απ’ τη Μάχη της Κρήτης το 1941, όπου μετά από θαρραλέες συμπλοκές, ο ‘Σάντυ’ τραυματίζεται βαριά στη μάχη του Πλατανιά, και αιχμαλωτίζεται απ’ τους Ναζί. Μεταφέρθηκε σε διάφορα νοσοκομεία και στρατόπεδα αιχμαλώτων πολέμου, από τα οποία προσπαθούσε πάντα να αποδράσει, με κινηματογραφικούς τρόπους, ακόμα και μέσα σε φέρετρο. Τελικά, οι Ναζί αποφάσισαν να τον στείλουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, μέσω Θεσσαλονίκης. Εκεί, στο κολαστήριο του Παύλου Μελά, κατάφερε να δραπετεύσει και με τη βοήθεια πολλών Ελλήνων, περιπλανήθηκε με τα πόδια στη Χαλκιδική, με στόχο να εισέλθει στο Άγιο Όρος, ώστε να βρει άσυλο και τρόπο διαφυγής προς τη Μέση Ανατολή. 
Στον ανήκουστο και πρωτοφανή, για ‘κείνον, κόσμο του Άθωνα, ήρθε αντιμέτωπος με περιπετειώδεις και πρωτόγνωρες καταστάσεις στις οποίες πρωτοστάτησαν απλοί μοναχοί ασκητές αλλά και επιφανείς Γέροντες Μοναστηριών, που προσπαθούσαν να υποθάλψουν και να διαφυλάξουν τον Τόμας απ’ τα νύχια των Ναζί, που έκαναν ανάκατα όλο τον Άθω για να τον συλλάβουν και πάλι. 
Ο 96χρονος, σήμερα, Νεοζηλανδός δραπέτης που αψήφησε επιδεικτικά τον Ναζισμό, εξελίχθηκε σ’ έναν αξιοθαύμαστο Στρατιωτικό, που δεν σταμάτησε ποτέ να επισκέπτεται και να ευχαριστεί την Ελλάδα. Έκανε μία λαμπρή στρατιωτική καριέρα και θεωρείται έκτοτε, ένας ζωντανός θρύλος. Σήμερα ζει στην Αυστραλία. Για τη ζωή του έχουν γίνει τηλεοπτικά αφιερώματα, ρεπορτάζ και ντοκιμαντέρ όχι μόνο στη Νέα Ζηλανδία, αλλά και στην Ελλάδα (από την ΕΤ3). Η φροντισμένη και ιστορικά τεκμηριωμένη ελληνική έκδοση των 500 σελίδων, αποτελεί ήδη αντικείμενο διασκευής για κινηματογραφική ταινία, με σκοπό να γυριστεί, στα μέρη τα οποία αφορά και τιμά. 
Ο Γιώργος Γ. Σπανός, ανακάλυψε το βιβλίο και εντόπισε, από προσωπικό ενδιαφέρον τον Σάντυ Τόμας στην Αυστραλία. Ξεκίνησε ν’ ακολουθεί και να επιβεβαιώνει τα χνάρια του μέσα στην ιστορία της τριπλής κατοχής του ελληνικού χώρου. Προέβη στην απόδοση του έργου στα ελληνικά εμπλουτίζοντας το βιβλίο, με καθοριστικές υποσημειώσεις. Ως επιστέγασμα και επίμετρο παρέθεσε το ντοκουμέντο της ιστορικής ευχαριστήριας επίσκεψης των Νεοζηλανδών αξιωματούχων στο Άγιο Όρος τον Νοέμβριο του 1944 που αποτελείται από σπάνιο φωτογραφικό υλικό και την απομαγνητοφωνημένη, στα ελληνικά, ραδιοφωνική εκπομπή που έγινε το 1942 για αυτό το λόγο στο Εθνικό Ρ/Φ της Νέας Ζηλανδίας.
Περιεχόμενα
Πρόλογος, Κρήτη 1941, Η Μάχη του Γαλατά, Αιχμάλωτος πολέμου, Η ζωή στο Νοσοκομείο Αιχμαλώτων, Η πρώτη απόπειρα, Επιχείρηση «φέρετρο», Τα φτερά νικούν τις μπάρες, Θεσσαλονίκη: η τελική απόδραση, Μαθήματα Ελληνικής Αγάπης, Περιηγήσεις στην κατεχόμενη Ελλάδα, Συνάντηση με δύο συμπατριώτες, Καθοδόν για το Άγιο Όρος, Ζώντας με τους μοναχούς, Παρά τρίχα, Κώστας Μομογός, Σύναξη δραπετών, Θεϊκή παρέμβαση, Οι τρεις σωματοφύλακες, Υπήκοοι της Αυτού Μεγαλειότητας, Περπατώντας στον αέρα, Γράμμα στους γονείς μου, Συμπληρωματικά Στοιχεία, Μία Επίσκεψη στο Άγιο Όρος, Νοέμβριος 1944
Ακολουθούν ενδεικτικά αποσπάσματα
