Δυο "εγκληματίες" πολέμου επέλεξε ο Ομπάμα για την ηγεσία της CIA και του υπουργείου Άμυνας
Ο Γερμανός Χαλέντ ελ Μάσρι ένοιωσε την καρδιά του να χτυπά δυνατά όταν έμαθε, πριν από μερικές ημέρες, ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαίωσε την προσφυγή του απέναντι στην κυβέρνηση της ΠΓΔΜ. Δεν ήταν μόνο το ποσό των 78.000 δολαρίων που θα λάμβανε ως αποζημίωση επειδή οι αρχές στα Σκόπια τον παρέδωσαν χωρίς καμία δικαιολογία για να ανακριθεί από τη CIA ως ύποπτος τρομοκρατίας. Ήταν κυρίως ότι γινόταν ο πρώτος άνθρωπος που θα δικαιωνόταν για το γεγονός ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες αφού τον απήγαγαν και τον ανέκριναν για τέσσερις μήνες σε φυλακές του Αφγανιστάν, τελικά τον πέταξαν σε ένα σοκάκι στην Αλβανία – αφού διαπίστωσαν ότι είχαν πιάσει λάθος άνθρωπο.
Όσο μεγάλη όμως και αν ήταν η ικανοποίηση του Μάσρι για τη δικαστική και ηθική δικαίωση τόσο...
μεγάλη πρέπει να ήταν και η απογοήτευσή του όταν πληροφορήθηκε ότι ο εμπνευστής του προγράμματος μυστικών απαγωγών, Τζον Μπρέναν, τοποθετήθηκε επικεφαλής της CIA. O «τσάρος των εκτελέσεων», όπως τον αποκαλούν οι αντίπαλοί του, ήταν η δεύτερη σημαντικότερη επιλογή του Ομπάμα μετά την τοποθέτηση του Τζον Κέρι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο Ομπάμα ήθελε να ευχαριστήσει τον Μπρέναν για τις υπηρεσίες του ήδη από την πρώτη του εκλογή το 2008. Το κλίμα όμως στη βάση της παράταξης των Δημοκρατικών ήταν τόσο βαρύ για τον «τσάρο» ώστε ο πρόεδρος αποφάσισε να περιμένει για την επόμενή του θητεία.
Εκτός από εμπνευστής των μυστικών απαγωγών και βασανιστηρίων της CIA ο Μπρέναν θεωρείται ιθύνων νους του προγράμματος βομβαρδισμών με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, που έχουν στοιχίσει τη ζωή εκατοντάδων αμάχων. Οι συντάκτες αμυντικών θεμάτων στην Ουάσινγκτον τον θυμούνται να ψεύδεται ασύστολα μπροστά στις κάμερες ότι δεν υπάρχουν άμαχοι μεταξύ των θυμάτων, ακόμη και όταν οι πληροφορίες από τα πολεμικά μέτωπα μιλούσαν για εκατόμβες θυμάτων. Εξίσου αποπροσανατολιστικές, όπως αποδείχθηκε, ήταν και οι δηλώσεις του ύστερα από την εκτέλεση του Οσάμα μπιν Λάντεν. Συγκεκριμένα, ο Μπρέναν ήταν ο άνθρωπος που «διέρρεε» στα μέσα ενημέρωσης ότι ο ηγέτης της Αλ Κάιντα δεν δολοφονήθηκε στο κρεβάτι του αλλά αμύνθηκε χρησιμοποιώντας και τη γυναίκα του σαν ανθρώπινη ασπίδα.
Οργή στο ισραηλινό λόμπι
Πολλά ερωτηματικά προκάλεσε όμως και η επιλογή του Τσακ Χάγκελ για τη θέση του υπουργού Άμυνας. Για δεύτερη φορά ο Ομπάμα επέλεξε έναν ρεπουμπλικάνο για την πολιτική ηγεσία του Πενταγώνου, αποδεικνύοντας ότι σε θέματα εξωτερικής πολιτικής οι διαφορές των δυο κομμάτων είναι πρακτικά ανύπαρκτες. Ο νέος υπουργός είχε παίξει καθοριστικό ρόλο στον υπόγειο πόλεμο και τους σχεδόν μυστικούς βομβαρδισμούς που πραγματοποιούσε η Ουάσινγκτον στην Υεμένη προκειμένου να στηρίξει το αμερικανόφιλο καθεστώς της χώρας. Παρόλα αυτά στο παρελθόν ήταν ανάμεσα στους πιο ισχυρούς επικριτές των αμερικανικών επιθέσεων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, γεγονός που τον κατέταξε αυτομάτως στους «φιλειρηνιστές» του στρατιωτικού κατεστημένου.
Ο Χάγκελ πάντως με παλαιότερες δηλώσεις του είχε καταφέρει να εξοργίσει το ισραηλινό λόμπι στην Ουάσινγκτον ζητώντας να τερματιστεί η άνευ όρων στήριξη του Ισραήλ και να ξεκινήσουν απευθείας επαφές με την Τεχεράνη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο ίδιος μάλιστα είχε φτάσει στο σημείο να προτείνει στο Ισραήλ να ξεκινήσει απευθείας διαπραγματεύσεις με την Χαμάς στην αποκλεισμένη Γάζα.
Το διαβόητο AIPAC, που αποτελεί τον πυρήνα του ισραηλινού λόμπι στην Ουάσινγκτον, κινητοποίησε τις τελευταίες εβδομάδες το σύνολο των δυνάμεών του στο κογκρέσσο αλλά και στα μέσα ενημέρωσης για να αποτρέψει την τοποθέτηση του Χάγκελ στο υπουργείο Άμυνας αλλά απέτυχε παταγωδώς να μεταπείσει τον Ομπάμα.
Ο Χάγκελ ανήκε τότε στον μικρό αλλά συμπαγή πυρήνα συντηρητικών στελεχών του πολιτικο-στρατιωτικού κατεστημένου που θεωρούν ότι η συνεχής στήριξη του Ισραήλ έχει βλάψει τα αμερικανικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή – θέση την οποία είχαν συμπυκνώσει στην γνωστή εργασία τους οι ακαδημαϊκοί John Mearsheimer και ο Stephen Walt.
Ο Χάγκελ προσπαθούσε εδώ και εβδομάδες να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, που θα μπορούσαν να του στερήσουν τον υπουργικό θώκο. Και μόνο όμως η επιλογή μιας τόσο αμφιλεγόμενης προσωπικότητας από τον Ομπάμα δείχνει ότι ο πρόεδρος δεν άφησε αναπάντητη τη στήριξη που παρείχε το ισραηλινό λόμπι τους ρεπουμπλικάνους πριν από τις εκλογές. Παράλληλα όμως η επιλογή του είναι σύμφωνη και με τη νέα γραμμή του Λευκού Οίκου που ανοίγει διαύλυος επικοινωνίας με ισλαμικές οργανώσεις και κόμματα όπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο.
Θεωρητικά οι δυο νέες επιλογές του Αμερικανού προέδρου κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση δεδομένου ότι ο νέος επικεφαλής της CIA φημίζεται για τις παρακρατικού Τύπου επιλογές του ενώ ο νέος υπουργός Άμυνας έχει δείξει δείγματα κατευνασμού των πλέον φιλοπόλεμων στοιχείων του αμερικανικού κατεστημένου. Στην πραγματικότητα οι δυο επιλογές είναι όχι μόνο απόλυτα συμβατές μεταξύ τους αλλά εκφράζουν και τη νέα στρατηγική που φαίνεται να σχεδιάζεται τα τελευταία χρόνια στους διαδρόμους του Πενταγώνου, του Λευκού Οίκου και των κεντρικών γραφείων της CIA στο Λάνγκλει της Βιρτζίνια. Όπως έχουμε εξηγήσει πολλές φορές από τις σελίδες των «Επικαίρων» η πολεμική μηχανή των ΗΠΑ φαίνεται να προσανατολίζεται όλο και περισσότερο σε ευέλικτα στρατιωτικά σχήματα τα οποία θα μπορούν να επιχειρούν στα όρια της μυστικότητας και μάλλον πέρα από τα όρια του διεθνούς δικαίου. Οι λεγόμενες «Boots on the ground -μπότες στο έδαφος», δηλαδή οι πολυδάπανες χερσαίες επιχειρήσεις του παρελθόντος αντικαθίστανται με ομάδες οι οποίες παραπέμπουν όλο και περισσότερο στη δράση παραστρατιωτικών ή ακόμη και τρομοκρατικών οργανώσεων. Οι απαγωγές και εκτελέσεις υπόπτων αλλά και η εκπαίδευση και συνεργασία με τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως συνέβη στη Λιβύη και πολύ πιο πρόσφατα στη Συρία, μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη. Και οι νέοι επικεφαλής της CIA και του Πενταγώνου αποτελούν τους κατάλληλους ανθρώπους στην κατάλληλη θέση για τα σχέδια της υπερδύναμης. Το μοναδικό ερώτημα που απομένει να απαντηθεί είναι εάν η επιλογή του Χάγκελ σηματοδοτεί και τη μείωση της αξίας χρήσης του Ισραήλ στους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Οι επόμενες εβδομάδες θα δώσουν την απάντηση.
Αρης Χατζηστεφάνου
Επίκαιρα Ιανουάριος 2013
