Ιωάννης Κων. Νεονάκης MD, MSc, PhD
Εισαγωγή.
Πολλοί πιστεύουν πλέον πως το πολιτικό μας σύστημα, το οποίο και μάς οδήγησε στην αθλιότητα που ζούμε σήμερα χρειάζεται μια ριζική αναμόρφωση, αν όχι πλήρη αναθέσμιση εκ του μηδενός. Το πολιτικό αυτό σύστημα με την άκρατη κομματικοκρατία, τον πρωθυπουργικό δεσποτισμό, την έλλειψη αντίρροπων πόλων ισχύος, την σχεδόν ανύπαρκτη αντιπροσώπευση του λαού, την παντελή έλλειψη ανάδρασης και ανατροφοδότησης από το λαό, τη στεγανότητα του πολιτικού προσωπικού, τη διαπλοκή και πολυεπίπεδη διαφθορά έχει καταστεί πιθανώς ο σημαντικότερος συντελεστής παθογένειας του λαού μας. Οι αδυναμίες του συστήματος αναδείχθηκαν εναργέστερα τα τελευταία χρόνια, όπου η απόλυτη κυριαρχία του διεθνούς κεφαλαίου έχει μετατρέψει σε ενεργούμενα τις πολιτικές ιεραρχίες και ελίτ.
Η υπάρχουσα πολιτική θέσμιση, ήταν απότοκο της νεωτερικότητας, η οποία όμως, όπως σωστά έχει επισημανθεί, διανύει πλέον τις τελευταίες της φάσεις. Κατά πάσα πιθανότητα, εάν τα πράγματα αφεθούν ως έχουν θα οδηγηθούμε σύντομα περισσότερο ή λιγότερο εμφανώς σε ανελεύθερες και πλήρως απολυταρχικές δομές τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Οφείλομε τάχιστα να διαμορφώσομε και να προσπαθήσομε να εφαρμόσομε ένα νέο πλαίσιο πολιτειακής και κοινωνικής συγκρότησης, πλαίσιο το οποίο θα μάς επιτρέψει ξεφεύγοντας από την εξατομίκευση της νεωτερικότητας να οδηγηθούμε ασφαλώς στην ανάδειξη του προσώπου στη επερχόμενη μετανεωτερική φάση.
Προτάσεις αμεσοδημοκρατικών λύσεων έχουν υπάρξει και παρότι τέτοιες λύσεις είναι ελκυστικές, εντούτοις ενέχουν πλείστα μειονεκτήματα, που τις αποδυναμώνουν εξ αρχής. Θεωρούμε λοιπόν ότι ένα νέο σύστημα εκπροσώπευσης του λαού θα ήταν μια πιο πρόσφορη λύση. Ένα ισχυρό ρεύμα της σύγχρονης ελληνικής σκέψης, στο οποίο και εγώ συντάσσομαι, θεωρεί ότι λύση μπορεί να δοθεί από τη μακραίωνη και βαθειά ριζωμένη στον ψυχισμό μας παράδοση του κοινοτισμού με την επαναλειτουργία των κοινών υπό νέους όρους και υπό το πλαίσιο και τις δυνατότητες της πραγματικότητάς στην οποία ζούμε σήμερα. Οι Έλληνες ανέκαθεν λειτούργησαν μέσω των κοινών, μέσω δηλαδή πρωτογενών κυττάρων κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης και τη συγκρότηση του εκάστοτε δήμου σε ζων εκκλησιαστικό σώμα (με την πολιτική έννοια του όρου). Η ύπαρξη κομμάτων είναι ξένη προς την ιδιοπροσωπία μας. Τα κόμματα λειτούργησαν τους τελευταίους δύο αιώνες εξ αρχής ως μοχλοί εξυπηρέτησης αλλότριων συμφερόντων οδηγώντας σταθερά το λαό μας σε χειραγώγηση, υποτέλεια και συνεχή αιμορραγία μέχρι του σημερινού ψυχορραγήματός του.
Το παρόν άρθρο εντάσσεται στο δημόσιο προβληματισμό για την εξεύρεση πρακτικών δομών και λύσεων με σκοπό τη θεσμική ίδρυση και λειτουργία σε πολιτικό επίπεδο των κοινών. Αρχικώς θεώρησα ότι θα έπρεπε να περιγράψω και να αναλύσω με κάθε λεπτομέρεια και εις βάθος τις όποιες αφετηριακές μου σκέψεις και προτάσεις, πιθανώς με μιαν εκτενέστατη εισήγηση, ή έκδοση βιβλίου. Κατέληξα όμως στο συμπέρασμα, ότι η όποια πρόταση για επαναλειτουργία των κοινών θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα συλλογικής επεξεργασίας, η οποία θα εντοπίσει τις αδυναμίες, θα εμπλουτίσει, ισχυροποιήσει και θα καταστήσει την τελική πρόταση ικανή και εφαρμόσιμη. Καταθέτω λοιπόν απλά και λιτά τις σκέψεις μου με την ευχή να αποτελέσουν αφορμή για δημόσιο διάλογο και διαμόρφωση (ει δυνατόν) μιας συλλογικής πρότασης για την επαναλειτουργία των κοινών σε πολιτικό επίπεδο.
Περιληπτικά:
Κατάργηση όλων των κομμάτων. Ίδρυση των κοινών και συγκρότηση εκάστου κοινού από μικρή αριθμητική βάση ενηλίκων Ελλήνων πολιτών. Κάθε πολίτης επιλέγει ελεύθερα το κοινό στο οποίο θα ανήκει. Περιοδική εκλογή εκπροσώπου εκάστου κοινού. Η εκλογή εκπροσώπου δεν γίνεται ταυτόχρονα σε όλα τα κοινά, αλλά υπάρχει ομοιογενής διασπορά στο χρόνο. Κάθε εκλεγμένος εκπρόσωπος αναφέρεται συνεχώς και ελέγχεται μέχρι αντικαταστάσεως καθ’ οιανδήποτε στιγμή από τα μέλη του κοινού του. Κάθε κοινό αυτορυθμίζεται ως προς τον τρόπο λειτουργίας του πλην του τρόπου εκλογής εκπροσώπου. Οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι συγκροτούν το ενδιάμεσο σώμα της Συγκλήτου. Από τη Σύγκλητο εκλέγεται το Βουλευτικό Σώμα και ο Κυβερνήτης/Πρωθυπουργός της χώρας. Η Σύγκλητος έχει τις δυνατότητες: (α) προσφυγής σε δημοψήφισμα από το λαό (β) ελέγχου μέχρι καθαιρέσεως του Κυβερνήτη, (γ) λήψης απόφασης επί οποιουδήποτε θέματος της ζητηθεί από το Βουλευτικό Σώμα, τον Κυβερνήτη ή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Κάθε μέλος του Βουλευτικού Σώματος εντάσσεται ελεύθερα και όπως αυτό προκρίνει σε έναν τομέα, σε μια Γραμματεία (πχ. Υγείας, Παιδείας κλ), η οποία και είναι αρμόδια για την επίλυση των ζητημάτων και την κατάρτιση νομοσχεδίων για τον τομέα αυτό. Η υπερψήφιση ενός νομοσχεδίου από την ολομέλεια του Βουλευτικού Σώματος το καθιστά νόμο του κράτους. Ο Κυβερνήτης συντονίζει τη λειτουργία των Γραμματειών, λαμβάνει αποφάσεις σε επείγουσες καταστάσεις για τη χώρα και έχει δυνατότητες ελέγχου των προσώπων στις νευραλγικές θέσεις του κράτους. Το ανωτέρω σύστημα σε συνδυασμό και με άλλες παράλληλες μεταρρυθμίσεις (πχ. εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας από το λαό, δημοψηφίσματα μετά από πρόταση ενός αριθμού πολιτών κλ) θα επιτρέψει την εδραίωση μιας πιο ουσιαστικής δημοκρατίας.
Ἀντίβαρο
