του Μιχάλη Ιγνατίου
Ουάσιγκτον
Αναλύσεις επί αναλύσεων προκάλεσε η επίσκεψη του πρωθυπουργού της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον, και λογικό ήταν, διότι ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα επέλεξε να τον υποδεχθεί με τιμές και να έχει, αυτός και οι συνεργάτες του, πολύωρες συζητήσεις που ξεκίνησαν στις 10 το πρωί στο Λευκό Οίκο, συνεχίστηκαν το μεσημέρι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και έληξαν στις 10 το βράδυ, μετά από τρίωρο δείπνο, στο οποίο παρακάθισαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, ο αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Αμερικανού προέδρου. Είχε προηγηθεί, τρεις ημέρες πριν, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, ο οποίος ήλθε (στην Ουάσιγκτον), είδε και απήλθε (μέσω Νέας Υόρκης και Βοστώνης), χωρίς να δοθεί ιδιαίτερη σημασία...
Το συμπέρασμά μου –και βεβαίως δεν είναι δυνατόν να γνωρίζει κανείς όλα όσα ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες– είναι ότι ομιλούσε με ειλικρίνεια ο κ. Ομπάμα όταν δικαιολόγησε το σκηνικό που στήθηκε για τον κ. Ερντογάν με μία φράση: «Ανταποδίδω τη φιλοξενία που μου επεφύλαξε στην Κωνσταντινούπολη».
Κατά τα άλλα, όπως ενημέρωσαν αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, ο κ. Ομπάμα και ο κ. Ερντογάν δεν βλέπουν με το ίδιο μάτι σοβαρά διεθνή ζητήματα, όπως ο εμφύλιος στη Συρία, όπου επιθυμούν την αποχώρηση του Μπασάρ αλ Άσαντ, αλλά δεν συμφωνούν στον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να επιτευχθεί. Ο Αμερικανός ηγέτης, που αποφάσισε να μείνει στην ιστορία ως ο πρόεδρος που σταμάτησε τους πολέμους επειδή θεωρεί ότι θα ευεργετηθεί η αμερικανική οικονομία, το ξέκοψε στον Ταγίπ Ερντογάν: ο πόλεμος δεν είναι επιλογή για την Αμερική. Το δόγμα «όχι άλλοι πόλεμοι», με το οποίο διαφωνεί βεβαίως η αμερικανική στρατιωτική ηγεσία, δεν είναι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο ο κ. Ομπάμα απορρίπτει την πολεμική επιλογή.
Το Ισραήλ έχει προειδοποιήσει από το Μάιο του 2012 ότι τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες ελέγχει η Αλ Κάιντα και η αλήθεια είναι ότι στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξαν και οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Οι Αμερικανοί προσπάθησαν να απομονώσουν τους εξτρεμιστές και να ενισχύσουν μόνο το «καλό κομμάτι» των αντικαθεστωτικών, αλλά απέτυχαν. Και επιρρίπτουν την ευθύνη στην Τουρκία, διότι το λεγόμενο «αντάρτικο» είχαν αναλάβει να το καθοδηγούν και να το ελέγχουν οι μυστικές της υπηρεσίες. Ένα άλλο πρόβλημα, το οποίο ενδιαφέρει και τους Ισραηλινούς, είναι το χημικό οπλοστάσιο που διαθέτει ο Άσαντ. Σ’ έναν εμφύλιο πόλεμο, άσχετα από το ποιοι είναι οι «καλοί» και ποιοι οι «κακοί», η ύπαρξη χημικών αποτελεί κίνδυνο-θάνατο. Ο κ. Ερντογάν μετατρέπει το θέμα σε επιχείρημα υπέρ του πολέμου. Αλλά ο Λευκός Οίκος δεν το «αγοράζει», προς το παρόν τουλάχιστον.
Η σχέση του Τούρκου πρωθυπουργού με την Αμερική και τον πρόεδρό της θα εξαρτηθεί και από τον τρόπο με τον οποίο θα χειριστεί την επίσκεψή του στη Γάζα. Ο Λευκός Οίκος κατέγραψε την άρνηση του κ. Ερντογάν στην έκκληση του κ. Ομπάμα να ακυρώσει την επίσκεψη νομιμοποίησης των ηγετών της Χαμάς. Κατέγραψε και την άρνησή του να αποστείλει πρέσβη στο Ισραήλ, αλλά και να επισκεφθεί τη χώρα αυτή. Κατέγραψε και τη φράση του ότι «η Χαμάς είναι αδέλφια του». Οι αναλυτές, έχοντας ως δεδομένο το απρόβλεπτο του χαρακτήρα του κ. Ερντογάν, πιστεύουν ότι το ταξίδι στη Γάζα θα σπάσει το γυαλί της αμερικανο-τουρκικής φιλίας...
e-mail:mignatiou@aol.com – twitter: @mignatiou
