Αλεξάνδρεια-Ραφήνα. Τα θρυλικά καΐκια που διέσωσαν χιλιάδες πατριώτες στην Κατοχή και τραγουδήθηκαν από τη Ρένα Κουμιώτη.

...Το «Παναγία» ήταν του Ικαριώτη καπετάνιου Σταμάτη Τσατρά, ο οποίος μέσα στον Ιούνιο του ΄41 έκανε δυο δρομολόγια στον Τσεσμέ βοηθώντας τη διαφυγή Ελλήνων αξιωματικών και σπουδαίων πολιτικών. Πιθανολογείται ότι με το δικό του καΐκι διέφυγαν στις 31 Μαρτίου 1942 ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος με τη γυναίκα του, καθώς και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος... 

Το κομβικό σημείο που βρίσκεται το λιμάνι της Ραφήνας έκανε την πόλη να πρωταγωνιστήσει σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις, κατά την περίοδο της Κατοχής. Από τη Ραφήνα ξέφυγαν από τον γερμανικό κλοιό χιλιάδες Έλληνες πατριώτες και αξιωματικοί για τη Μέση ανατολή. Επίσης, από εκεί έφυγαν και 4.000 Βρετανοί στρατιώτες για την Αίγυπτο μόλις οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα. Κάποια καράβια της νηοπομπής κατέληξαν στην Κρήτη.

Το καΐκι που έγινε τραγούδι. 

The 10 Secrets That Make Ikarians Outlive Most People on Earth. Inside information!

By George G. Spanos

Do it like hoary Ikarians, and … conquer longevity. What are those invaluable secrets that even official medical studies haven’t been able to fully uncover yet but put the Greek island of Ikaria on top of the Blue Zones list? In this 155sq.m. island, the percentage of its 9,000 cultured inhabitants that reach 100 years is ten times higher than any other average in the world. That’s why Ikaria is becoming increasingly the subject of many university studies and mainstream media coverage, as the island where people forget to die, in a period of strong economic and demographic crisis.

Yearly, during the last decade, there are international conferences organized in Ikaria by local scientists and University Departments, like the First Cardiology Department of the University of Athens headed by an Ikarian Cardiologist. Doctors from all over the world are digging into on-going studies, and other published ones in Cardiology Research and Practice journal, all of which map, simply but literally, some of the vital mysteries that have awarded Ikarians, a top place in the list of the most "blessed" people on the planet; those who enjoy longevity, well being and fewer cancer and heart diseases. Here, I sum up and unveil the basic ingredients of this invaluable longevity formula that surrounds me the last 42 years. 

Σχόλια Ορθόδοξης Πνευματικότητας στην Οδύσσεια

Ο άγιος Βασίλειος ο Μέγας, ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, στην περίφημη πραγματεία του «Προς τους νέους, όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων» (ολόκληρη εδώ) χαρακτηρίζει συνολικά την ποίηση του Ομήρου «αρετής έπαινο». Με αυτή την παρατήρηση του αγίου Βασιλείου ως έναν άξονα και με τη διδασκαλία του αγίου Ιουστίνου του φιλοσόφου και μάρτυρα για τον «σπερματικό λόγο» και τους «προ Χριστού χριστιανούς» ως άλλο άξονα, ο αρχιμανδρίτης π. Αρσένιος Κωτσόπουλος επιχειρεί ένα εντυπωσιακό ερμηνευτικό ταξίδι στην Οδύσσεια του Ομήρου, από τη σκοπιά της ορθόδοξης παράδοσης, και μάλιστα της νηπτικής.

Τα αποτελέσματα της περιήγησής του είναι τουλάχιστον εντυπωσιακά. Η ομηρική Οδύσσεια μοιάζει γεμάτη «μυστικούς συμβολισμούς», που διδάσκουν μια πορεία ένωσης του ανθρώπου με το Θεό εκπληκτικά όμοια με όσα γράφουν, μερικούς αιώνες αργότερα, οι άγιοι διδάσκαλοι της χριστιανικής ζωής. 

Το εντυπωσιακότερο ίσως όλων είναι η προαπαιτούμενη κάθοδος του Οδυσσέα στον Άδη, χωρίς την οποία είναι αδύνατο να φτάσει στην Ιθάκη (τον απολεσθέντα και διαρκώς αναζητούμενο παράδεισο). Όμοια ο άνθρωπος πρέπει να κατεβεί «στον Άδη» της οδυνηρής μετάνοιας και της απονέκρωσης των παθών («να κρατήσει το νου του στον Άδη, αλλά χωρίς να απελπίζεται», κατά την αποκάλυψη του Χριστού στον άγιο Σιλουανό), για να φτάσει ακριβώς στον ποθούμενο στόχο, για τον οποίο νοσταλγεί: στον απολεσθέντα παράδεισο.

Στο ταξίδι του ερμηνευτή,

Την ευθύνη για τις πράξεις των υπουργών τους έχουν πρώτα οι πρωθυπουργοί…

Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Είναι τραγικό, θα έλεγα και λυπηρό, το θέαμα του πρώην υπουργού Εθνικής Άμυνας, Ακη Τσοχατζόπουλου, ιδιαίτερα όταν μεταφέρεται με χειροπέδες στο δικαστήριο. Βέβαια, συνεχίζει να έχει εκείνη την έπαρση, όπως τότε, όταν ήταν ο παντοδύναμος συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κώστα Σημίτη… Τις παλιές καλές εποχές όταν έπαιζε μαζί με άλλους συντρόφους του τα παιγνίδια εξουσίας, αλλά και τα παιγνίδια των εκβιασμών, όχι προς όφελος της χώρας, αλλά για την απόκτηση παχυλών τραπεζικών λογαριασμών.

Ο κ. Τσοχατζόπουλος καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση, αλλά τα εκατομμύρια που απόκτησε από τους διεθνείς πελάτες της Ελλάδας δεν έχουν ακόμα βρεθεί. Στην Κύπρο τουλάχιστον, όσοι πολιτικοί μπήκαν στη φυλακή έχασαν και το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας τους, και τούτο αποτελεί πηγή ικανοποίησης των πολιτών.

Προδημοσίευση του βιβλίου «Με τόλμη προς την Ελευθερία» -Μία από τις συναρπαστικότερες αληθινές ιστορίες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου

Τον ερχόμενο Ιούνιο θα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, απ’ τις Εκδόσεις Εν Πλω, σε συνεργασία με τον Athos Press, ΝΥ, ένα βιβλίο που ενώ έχει δοξάσει την ελληνική ψυχή σε περισσότερους από 500.000 αναγνώστες παγκοσμίως -ακόμα και το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ προέβη σε ειδική έκδοση, για το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα- δεν έχει εκδοθεί ποτέ στην Ελλάδα. Η ελληνική έκδοση του βιβλίου Dare to be Free, είναι γεγονός, εβδομήντα χρόνια μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου! 

Πρόκειται για μία απ’ τις συγκλονιστικότερες αληθινές ιστορίες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που βλέπει για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας στη χώρα μας, στην οποία εκτυλίχθηκε επτά δεκαετίες πριν. 

Η περιπέτεια του Νεοζηλανδού ‘Σάντυ’ Τόμας, δεν εξακολουθεί, απλώς, να παραμένει και σήμερα τόσο συναρπαστική όσο όταν πρωτοεκδόθηκε το 1951, αλλά η ελληνική έκδοση της, δεν θα μπορούσε να γίνει σε πιο επίκαιρη στιγμή, αφού η χώρα μας βρίσκεται, για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αντιμέτωπη και πάλι έναντι στις ασφυκτικές γερμανικές επικυρίαρχες προθέσεις και οι Έλληνες καλούνται να προτάξουν τις ανεξίτηλες υλικές και ηθικές καταστροφές που επιτέλεσαν οι Γερμανοί στην ελληνική επικράτεια, κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής -στο βιβλίο αυτό αναφέρονται άγνωστες μέχρι τώρα ναζιστικές θηριωδίες σε χωριά της βορείου Ελλάδας.

Η ιστορία αυτή, έχει γραφτεί απ’ την αρχή μέχρι το τέλος, με αφοπλιστική αυτογνωσία, ειλικρίνεια και χωρίς ίχνος υπερβολής, παρόλες τις απρόσμενες καταστάσεις και τις ευχάριστες ή δυσάρεστες εκπλήξεις που επιφύλασσε στον πρωταγωνιστή της η εξαντλητική περιπέτεια του, μέχρι την τελευταία στιγμή. Δεν έχει ως αυτοσκοπό να προβάλλει απλά τον ηρωισμό ενός στρατιώτη, έστω κι αν άφησε οικειοθελώς τα αγαπημένα του πρόσωπα στην άλλη άκρη της Γης για να έρθει να πολεμήσει στην Ελλάδα τους Ναζί, αλλά καταγράφει και αναδεικνύει τον ηρωισμό των απλών Ελλήνων πολιτών και των Αγιορειτών Μοναχών, που ως αφανείς ήρωες έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή τους, την οικογένεια ή την αδελφότητα τους, για να υποθάλψουν και να φυγαδεύσουν άγνωστους και κατατρεγμένους μαχητές, που αγωνίζονταν απεγνωσμένα να ξεφύγουν απ’ τον εχθρό και να επανενωθούν με τις δυνάμεις τους.

Η εξιστόρηση ξεκινάει απ’ τη Μάχη της Κρήτης το 1941, όπου μετά από θαρραλέες συμπλοκές, ο ‘Σάντυ’ τραυματίζεται βαριά στη μάχη του Πλατανιά, και αιχμαλωτίζεται απ’ τους Ναζί. Μεταφέρθηκε σε διάφορα νοσοκομεία και στρατόπεδα αιχμαλώτων πολέμου, από τα οποία προσπαθούσε πάντα να αποδράσει, με κινηματογραφικούς τρόπους, ακόμα και μέσα σε φέρετρο. Τελικά, οι Ναζί αποφάσισαν να τον στείλουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, μέσω Θεσσαλονίκης. Εκεί, στο κολαστήριο του Παύλου Μελά, κατάφερε να δραπετεύσει και με τη βοήθεια πολλών Ελλήνων, περιπλανήθηκε με τα πόδια στη Χαλκιδική, με στόχο να εισέλθει στο Άγιο Όρος, ώστε να βρει άσυλο και τρόπο διαφυγής προς τη Μέση Ανατολή. 

Στον ανήκουστο και πρωτοφανή, για ‘κείνον, κόσμο του Άθωνα, ήρθε αντιμέτωπος με περιπετειώδεις και πρωτόγνωρες καταστάσεις στις οποίες πρωτοστάτησαν απλοί μοναχοί ασκητές αλλά και επιφανείς Γέροντες Μοναστηριών, που προσπαθούσαν να υποθάλψουν και να διαφυλάξουν τον Τόμας απ’ τα νύχια των Ναζί, που έκαναν ανάκατα όλο τον Άθω για να τον συλλάβουν και πάλι. 

Ο 96χρονος, σήμερα, Νεοζηλανδός δραπέτης που αψήφησε επιδεικτικά τον Ναζισμό, εξελίχθηκε σ’ έναν αξιοθαύμαστο Στρατιωτικό, που δεν σταμάτησε ποτέ να επισκέπτεται και να ευχαριστεί την Ελλάδα. Έκανε μία λαμπρή στρατιωτική καριέρα και θεωρείται έκτοτε, ένας ζωντανός θρύλος. Σήμερα ζει στην Αυστραλία. Για τη ζωή του έχουν γίνει τηλεοπτικά αφιερώματα, ρεπορτάζ και ντοκιμαντέρ όχι μόνο στη Νέα Ζηλανδία, αλλά και στην Ελλάδα (από την ΕΤ3). Η φροντισμένη και ιστορικά τεκμηριωμένη ελληνική έκδοση των 500 σελίδων, αποτελεί ήδη αντικείμενο διασκευής για κινηματογραφική ταινία, με σκοπό να γυριστεί, στα μέρη τα οποία αφορά και τιμά. 

Ο Γιώργος Γ. Σπανός, ανακάλυψε το βιβλίο και εντόπισε, από προσωπικό ενδιαφέρον τον Σάντυ Τόμας στην Αυστραλία. Ξεκίνησε ν’ ακολουθεί και να επιβεβαιώνει τα χνάρια του μέσα στην ιστορία της τριπλής κατοχής του ελληνικού χώρου. Προέβη στην απόδοση του έργου στα ελληνικά εμπλουτίζοντας το βιβλίο, με καθοριστικές υποσημειώσεις. Ως επιστέγασμα και επίμετρο παρέθεσε το ντοκουμέντο της ιστορικής ευχαριστήριας επίσκεψης των Νεοζηλανδών αξιωματούχων στο Άγιο Όρος τον Νοέμβριο του 1944 που αποτελείται από σπάνιο φωτογραφικό υλικό και την απομαγνητοφωνημένη, στα ελληνικά, ραδιοφωνική εκπομπή που έγινε το 1942 για αυτό το λόγο στο Εθνικό Ρ/Φ της Νέας Ζηλανδίας.

Περιεχόμενα

Πρόλογος, Κρήτη 1941, Η Μάχη του Γαλατά, Αιχμάλωτος πολέμου, Η ζωή στο Νοσοκομείο Αιχμαλώτων, Η πρώτη απόπειρα, Επιχείρηση «φέρετρο», Τα φτερά νικούν τις μπάρες, Θεσσαλονίκη: η τελική απόδραση, Μαθήματα Ελληνικής Αγάπης, Περιηγήσεις στην κατεχόμενη Ελλάδα, Συνάντηση με δύο συμπατριώτες, Καθοδόν για το Άγιο Όρος, Ζώντας με τους μοναχούς, Παρά τρίχα, Κώστας Μομογός, Σύναξη δραπετών, Θεϊκή παρέμβαση, Οι τρεις σωματοφύλακες, Υπήκοοι της Αυτού Μεγαλειότητας, Περπατώντας στον αέρα, Γράμμα στους γονείς μου, Συμπληρωματικά Στοιχεία, Μία Επίσκεψη στο Άγιο Όρος, Νοέμβριος 1944

Ακολουθούν ενδεικτικά αποσπάσματα

Η Αγκυρα, το χρώμιο και ο χρυσός των Εβραίων και όχι μόνο

Κουζινόπουλος Σπύρος 

Ο Σπύρος Κουζινόπουλος εξηγεί πώς τα αποθέματα χρυσού 27 τόνων στις αρχές του Β'' Παγκοσμίου Πολέμου έφθασαν στο τέλος τους 216 τόνους

Η έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα από το τμήμα Ιστορίας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφορικά με τον εφοδιασμό της χιτλερικής Γερμανίας από την Τουρκία κατά την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου με χρώμιο και άλλα μέταλλα, γεγονός που συνέβαλε στην ενίσχυση της πολεμικής μηχανής των ναζιστών, φέρνει για μία ακόμη φορά στην επιφάνεια την τουρκική στάση στον πόλεμο, αλλά και τη συμπεριφορά της γειτονικής μας χώρας έναντι των Εβραίων.

Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, που συντάχθηκε υπό την εποπτεία του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Στούαρτ Αϊζενστάτ και με βάση στοιχεία που δόθηκαν από τη CIA και τα υπουργεία Εξωτερικών, Αμυνας, Δικαιοσύνης, Οικονομικών και Εμπορίου, τα απαραίτητα για την κατασκευή όπλων μέταλλα οι Γερμανοί τα πλήρωναν στην Τουρκία με χρυσό που έκλεβαν από τις κατακτημένες χώρες. Ενα μέρος δε του χρυσού αυτού προερχόταν από τα θύματα ­ κυρίως Εβραίους ­ της ναζιστικής βαρβαρότητας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στις καταγγελίες αντέδρασε η τουρκική κυβέρνηση. Και ο υπουργός Εσωτερικών και εκπρόσωπος Τύπου Σουκρού Γκιουρέλ ισχυρίστηκε ότι όχι μόνο η χώρα του δεν συμμετείχε στη ρευστοποίηση του χρυσού που άρπαξαν οι ναζιστές από τους Εβραίους, αλλά και ότι η Τουρκία «συγκαταλέγεται στις χώρες που αντιπαρατάχθηκαν στη ναζιστική Γερμανία».

Οι κυβερνώντες στην Αγκυρα φαίνεται να «ξεχνούν» ποια ήταν η στάση της επίσημης Τουρκίας έναντι των χιτλερικών καθ' όλη τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Την ώρα δηλαδή που ο ελληνικός λαός μέσα από τις αντιστασιακές του οργανώσεις, όπως και οι λαοί των υπόλοιπων υπόδουλων ευρωπαϊκών λαών, πολεμούσαν με νύχια και με δόντια κατά των χιτλεροφασιστών κατακτητών. Ας θυμηθούμε σύντομα τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Γερμανία του Χίτλερ:

Οταν στις 6 Απριλίου 1941 τα χιτλερικά στρατεύματα εισέβαλαν στα Βαλκάνια και η Αγγλία ζήτησε από την Αγκυρα να διακόψει τουλάχιστον τις διπλωματικές της σχέσεις με τον Αξονα, ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Ελληνες, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ρουστού Σαράτσογλου όχι μόνο αρνήθηκε να προσχωρήσει η χώρα του στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων, αλλά απέρριψε ακόμη και μια απλή συμβολική διπλωματική αποδοκιμασία της επίθεσης κατά της Ελλάδος.

Το σύμφωνο με τη Γερμανία

Αθετώντας τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει τόσο με το Βαλκανικό Σύμφωνο και το πλέγμα των ελληνοτουρκικών συμφωνιών όσο και από την αγγλογαλλοτουρκική συνθήκη συμμαχίας του 1939, η Τουρκία υπέγραψε σύμφωνο φιλίας με τη Γερμανία, τον Ιούλιο του 1941, σε μια εποχή δηλαδή που ολόκληρη η Ευρώπη αγωνιζόταν κατά των δυνάμεων του Αξονα.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, το διάστημα εκείνο, παρά τις περί «ουδετερότητας» διακηρύξεις της, η Τουρκία διαπραγματευόταν την έξοδό της στον πόλεμο στο πλευρό των ναζιστών έναντι εδαφικών ανταλλαγμάτων. Τα ίδια ανταλλάγματα η Αγκυρα ζητούσε κρυφά και από τη Βρετανία, παίζοντας ταυτόχρονα «σε δύο ταμπλό». Στις διαπραγματεύσεις οι Τούρκοι απαιτούσαν όχι μόνο εδάφη, όπως τη Θράκη, την Κριμαία, την Υπερκαυκασία, αλλά και δικαιώματα με το αναχρονιστικό σύστημα των «εντολών» στη Συρία, στο Ιράκ, στην Αίγυπτο και στην Αλβανία. Επίσης, εξέφραζαν την επιθυμία να αποκτήσουν ελληνοκατοικημένες περιοχές, όπως τα ανατολικά νησιά του Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα, την Κύπρο και επιπλέον το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, την ώρα ακριβώς που οι Ελληνες έδιναν ηρωικές μάχες κατά των χιτλεροφασιστικών δυνάμεων.

Βλέποντας τις πρώτες επιτυχίες των στρατιών της Βέρμαχτ, οι τούρκοι ιθύνοντες αποφασίζουν να αγνοήσουν συμφωνίες και συμμαχίες που είχαν συνάψει, προσδοκώντας καιροσκοπικά οφέλη ανάλογα με την έκβαση του πολέμου. Η βρετανική κυβέρνηση, δυσαρεστημένη έντονα από την τουρκική στάση, στέλνει τον Φεβρουάριο του 1941 στην Αγκυρα τον υπουργό Εξωτερικών Αντονι Ιντεν. «Φυσικά, οι πιο ειλικρινείς συμπάθειές μας είναι με το μέρος της Αγγλίας, δυστυχώς όμως οι πρακτικές βάσεις της αγγλογαλλοτουρκικής συμφωνίας έχασαν την ισχύ τους. Η Γαλλία είναι κατεστραμμένη, ενώ η Βρετανία δεν είναι ισχυρή στον βαθμό που πρέπει για να μας προσφέρει βοήθεια, ακόμη και με την προμήθεια όπλων και άλλου εξοπλισμού» δηλώνει ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ρ. Σαράτσογλου.

Οι σύμμαχοι διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να ελπίζουν σε βοήθεια της Τουρκίας για αντίσταση στη γερμανική εισβολή στα Βαλκάνια. Αντίθετα, τέσσερις ημέρες πριν από την επίθεση της Γερμανίας κατά της Σοβιετικής Ενωσης, και συγκεκριμένα στις 18 Ιουνίου 1941, υπογράφτηκε ­ μετά από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον Φον Πάπεν και στην τουρκική κυβέρνηση ­ γερμανοτουρκική συμφωνία «μη επιθέσεως». Με βάση τη συμφωνία που ακυρώνει την αγγλοτουρκική συνθήκη του 1939, εξασφαλίζεται η νοτιοανατολική πτέρυγα της Γερμανίας, ενώ με το εμπορικό σύμφωνο, στις 9 Οκτωβρίου 1941, η Τουρκία μετατρέπεται σε πηγή πρώτων υλών για τη γερμανική πολεμική βιομηχανία, καθώς αναλαμβάνει να εφοδιάσει τη Γερμανία με δεκάδες χιλιάδες τόνους χρωμίου και μερικές άλλες πρώτες ύλες την περίοδο 1943-44.

Το φλερτ όμως Αγκυρας - Βερολίνου δεν σταματάει εκεί. Ετσι, κατά την επιδρομή των ναζιστικών ορδών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ο Αδόλφος Χίτλερ και ο τούρκος πρόεδρος Ισμέτ Ινονού ανταλλάσσουν μηνύματα. Στην απάντησή του, με ημερομηνία 14 Νοεμβρίου 1941, ο Ινονού τονίζει ότι «δεν υπάρχουν αιτίες για οποιαδήποτε σύγκρουση ανάμεσα στον τουρκικό στρατό και στα στρατεύματα του Ράιχ».

Στις 15 Δεκεμβρίου 1941, κι ενώ ο ελληνικός λαός γνωρίζει το μαρτύριο της πείνας, λόγω της καταλήστευσης των ειδών διατροφής από τις αρχές κατοχής, καταφθάνει στο λιμάνι του Πειραιά το φορτηγό πλοίο «Κουρτουλούς», μεταφέροντας βοήθεια της τουρκικής «Ερυθράς Ημισελήνου», κυρίως σε τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Η ανθρωπιστική χειρονομία της Τουρκίας, που επαναλήφθηκε άλλες δύο φορές και χαιρετίστηκε δεόντως από τους πεινασμένους Αθηναίους της εποχής, διακόπηκε ανεξήγητα από τις τουρκικές αρχές.

Τελικά, μόνο το ένα τρίτο των ειδών που συγκεντρώθηκαν μεταφέρθηκε στην Ελλάδα. Σύμφωνα δε με την «Ελληνική Ενωση Κωνσταντινουπολιτών», από τους 50.000 τόνους της βοήθειας που είχε συγκεντρωθεί, χάρη κυρίως στην πρωτοβουλία των κοινοτικών, φιλανθρωπικών, πολιτικών και θρησκευτικών συλλόγων των Ελλήνων της Πόλης, μόνο οι 17.500 τόνοι μεταφέρθηκαν στην Αθήνα. Τον Δεκέμβριο του 1941 το τουρκικό υπουργικό συμβούλιο απαγόρευσε την περαιτέρω μεταφορά τροφίμων στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να περιέλθουν στο τουρκικό κράτος σημαντικές ποσότητες σιταριού που είχαν συγκεντρωθεί στις αποθήκες της τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου και στο λιμάνι του Γαλατά.

Το επόμενο διάστημα οι τουρκικές αρχές, υιοθετώντας την άποψη των πιο ακραίων σοβινιστικών κύκλων ότι οι υπαίτιοι της άθλιας οικονομικής κατάστασης της χώρας ήταν οι Ελληνες, οι Αρμένιοι και οι Εβραίοι έμποροι, επέβαλαν στις 11 Φεβρουαρίου 1942, με πρόσχημα την πάταξη της κερδοσκοπίας και την αντιμετώπιση των οικονομικών συνθηκών που δημιούργησε ο πόλεμος, έκτακτο φόρο επί της περιουσίας, τον γνωστό φόρο «βαρλίκ βεργκισί».

Ο φόρος υπολογιζόταν αυθαίρετα με τρόπο κατάφωρα άδικο για τους Εβραίους, τους Ελληνες και τους Αρμένιους, που κλήθηκαν να πληρώσουν ποσά πολλαπλάσια από όσα ζητήθηκαν από τους άλλους κατοίκους της χώρας. Στην πράξη, σύμφωνα με τον ανώτατο λειτουργό του τουρκικού υπουργείου Οικονομικών εκείνης της εποχής Faik Okte, ο φόρος αυτός έγινε όργανο φυλετικού κεφαλαίου, δεδομένου ότι καθοριστικό στοιχείο ήταν το θρήσκευμα και η εθνικότητα των φορολογουμένων. Οσοι δεν κατέβαλλαν μέσα σε 15 ημέρες τον φόρο, στέλνονταν στο εσωτερικό της Μ. Ασίας, στο Askale, όπου απασχολούνταν καταναγκαστικά σε έργα οδοποιίας και εκχιονισμού. Οι μισοί περίπου από τους εκτοπισμένους ήταν Εβραίοι, ενώ οι Ντονμέδες, οι εξισλαμισμένοι από τον ΙΖ' αιώνα Εβραίοι, έτυχαν δυσμενέστερης μεταχείρισης από τους άλλους μουσουλμάνους.

Η περίπτωση του «Στρούμα»

Ακολουθώντας μια ρατσιστική πολιτική, οι τουρκικές αρχές δεν χορηγούσαν όπλα στους Εβραίους που επιστρατεύθηκαν στα χρόνια του πολέμου (όπως και στους Ελληνες άλλωστε), ενώ αφαιρέθηκε η τουρκική υπηκοότητα από τούρκους Εβραίους που ζούσαν εκτός της χώρας, με τραγικές συνέπειες για όσους κατοικούσαν σε χώρες υπό γερμανική κατοχή. Επίσης, απαγορεύθηκε η διαμονή σε Εβραίους με ξένη υπηκοότητα που προσπάθησαν να καταφύγουν στο τουρκικό έδαφος. Αναφέρεται χαρακτηριστικά η περίπτωση του πλοίου «Στρούμα», που έφτασε από τη Ρουμανία στην Κωνσταντινούπολη τον Δεκέμβριο του 1941, μεταφέροντας πάνω από 760 Εβραίους. Οι αρχές απαγόρευσαν στους επιβάτες να αποβιβαστούν και τον Φεβρουάριο του 1942 η τουρκική κυβέρνηση διέταξε να ρυμουλκηθεί με τη βία το πλοίο έξω από τα χωρικά της ύδατα, στη Μαύρη Θάλασσα, όπου παρέμεινε ακυβέρνητο, για να βυθιστεί από έκρηξη, με συνέπεια μόνο ένας από τους 760 επιβάτες του «Στρούμα» να σωθεί.

Μία από τις συνέπειες του νόμου «βαρλίκ» ήταν να υποστεί δεινό πλήγμα η ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης, δεδομένου ότι οι Ελληνες αναγκάστηκαν, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, να πληρώσουν 80 εκατ. τουρκικές λίρες από το συνολικό ποσό των 435 εκατ. λιρών. Κι έτσι, ενώ οι 100.000 περίπου ομογενείς της Κωνσταντινούπολης αποτελούσαν το 0,5% του πληθυσμού της Τουρκίας, πλήρωσαν γύρω στα 20% του συνολικού φόρου βαρλίκ.

Την 1η Ιουνίου 1942 υπογράφεται μία ακόμη εμπορική συμφωνία Βερολίνου - Αγκυρας: η Γερμανία παραλαμβάνει 45.000 τόνους χρωμίου και στέλνει σε αντάλλαγμα οπλισμό. Ενώ από το 1943 ως το 1944 θα εξαχθούν από την Τουρκία στη ναζιστική Γερμανία άλλοι 90.000 τόνοι χρωμίου. Ο Χίτλερ, από τον οποίο δεν διαφεύγει η φασιστική τάση της ηγεσίας της Αγκυρας, δηλώνει στον Μουσολίνι, στις 29 Απριλίου 1942 στο Σάλτζμπουργκ, ότι η Τουρκία πολύ γρήγορα θα γίνει σύμμαχος και συζητείται να της παραχωρήσουν τα ελληνικά νησιά.

Ο εφοδιασμός των ναζιστών καθ' όλη τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από την Τουρκία με χρώμιο και άλλα απαραίτητα για την κατασκευή όπλων μέταλλα, θα οδηγήσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να δώσει στη δημοσιότητα με καθυστέρηση μισού και πλέον αιώνα την έκθεση που προαναφέραμε. Στην έκθεση σημειώνεται ότι η Τουρκία και άλλες τρεις επίσης «ουδέτερες» εκείνη την εποχή χώρες (Ισπανία, Πορτογαλία και Σουηδία) με τις εξαγωγές μετάλλων διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη συντήρηση της πολεμικής μηχανής του Χίτλερ. Παρατίθεται δε ένα μνημόνιο του υπευθύνου του εξοπλιστικού προγράμματος των ναζιστών, Αλμπερτ Σπίερ, ο οποίος τον Νοέμβριο του 1943 ενημέρωνε τον Χίτλερ ότι αν τερματιζόταν η παροχή χρωμίου από την Τουρκία, ο πόλεμος θα τελείωνε σε δέκα μήνες, δηλαδή τον Οκτώβριο του 1944. Σχετικά δε με τον χρυσό, με τον οποίο πλήρωναν οι Γερμανοί τους Τούρκους για τις υπηρεσίες τους, στην ίδια έκθεση αναφέρεται ότι τα αποθέματα χρυσού της Τουρκίας από 27 τόνοι που ήταν στην αρχή του πολέμου έφτασαν στο τέλος του σε περισσότερους από 216 τόνους.

Η πρόταση του φον Πάπεν

Ακολουθώντας πιστή φιλογερμανική πολιτική κατά το μεγαλύτερο μέρος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Τουρκία επιτρέπει στα γερμανικά πολεμικά σκάφη να εισέρχονται στη Μαύρη Θάλασσα, σε αντίθεση με τη Συνθήκη του Μοντρέ για το καθεστώς των Δαρδανελίων, που υπογράφτηκε στις 30 Ιουλίου 1935, απαγορεύοντας τη διέλευση από τα Στενά πλοίων των εμπολέμων χωρών.

Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1942 η τουρκική κυβέρνηση, κάτω από την επίδραση της γερμανικής επίθεσης στον Καύκασο, συμφωνεί με την πρόταση του Φον Πάπεν να συγκεντρώσει τουρκικά στρατεύματα στα νότια σύνορα της Ρωσίας. «Καμία πίεση από την πλευρά των Αγγλοαμερικανών δεν θα είναι σε θέση να υποκινήσει την Τουρκία να κάνει ακόμη και το πιο ασήμαντο βήμα προς ζημία των γερμανικών συμφερόντων» διαβεβαιώνει επίσημα ο πρόεδρος Ινονού τον φον Πάπεν.